0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye önümüzdeki yıl Cumhuriyet tarihinin en zor ve önemli seçimlerinden birine girmeye hazırlanıyor. Cumhuriyetin 100. yılında yapılacak olan seçimler Türkiye demokrasisi için önemli virajlardan biri olacak. Önümüzdeki yıl seçime Millet ve Cumhur İttifakı olmak üzere 2 ittifak ve ittifak üyesi partilerin katılacağı öngörülüyor. Cumhur İttifakı; AK Parti, MHP ve BBP, Millet İttifakı; CHP, İYİ Parti, Saadet, Gelecek, Deva ve Demokrat Parti’nden oluşuyor.

Seçime girecek partilerin ana gündem konusu ise iktidar olmak ve Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik kriz. Her parti öncelikli olarak ekonomi konuşuyor. Partilerin gündemlerinde çevre ve iklim neredeyse en alt sıralarda geliyor. 3 bölümden oluşacak bu yazı dizisinde önce Millet İttifakı partilerinin Çevre-İklim programlarını, ardından Cumhur İttifakı üyesi partilerin programlarını inceleyeceğiz. Partilerin çevre ve iklim politikalarına ne kadar yer verdiğine bakacağız.

DEMOKRAT GÜNDEM-MELTEM SUAT (İNCELEME-BİRİNCİ BÖLÜM)  İlk yazımızda Millet İttifakı üyesi partilerin programlarında çevre-iklim politikalarına dair neler vaat ettiklerini ele alacağız. Yazı dizimizin bugün yayınlanan ilk bölümünde, muhalefet kanadının kaptan köşkünde oturan Ana Muhalefet Partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) iklim politikalarını inceleyerek başlayalım.

CHP parti programında çevre politikalarına ‘Çevre Koruma Politikaları’ başlığı altında yer verilmiş.

CHP’nin Çevre Koruma Politikaları başlığı altında çevre ve iklim hakkında;

“-Temiz doğa, yeşil çevre, dengesi korunan atmosfer çağımızın büyük iddiasıdır. Böyle bir ortamda yaşamak bireylerin temel hakkıdır. Büyüme hedef ve stratejilerinin belirlenmesinde; doğal kaynakların sınırlılığını dikkate alan, 21’inci yüzyılda küresel çevre sorunlarının başında gelen küresel ısınma ve iklim değişikliği, çölleşme, kuraklaşma, erozyon süreçlerini yakın geleceğin evrensel tehdidi olarak algılayan, yaşanabilir ve sürdürülebilir çevreyi mümkün kılan kalkınma ve toplumsal yapıyı oluşturma anlayışının, toplumun her kesimine benimsetilmesine çalışılacaktır.

-Su kaynaklarının azalması, kirlenmesi, verimsiz ve yanlış kullanımları ile topraklarımızın çölleşmesi ve erozyonla yok olması en aza indirilecek, yeşil örtünün ve canlı yaşamın birlikte oluşturduğu ekolojik dengenin insanlığa sunduğu doğal zenginliklerin bilinçsizce kullanılması engellenecektir.

-Ekolojik dengeleri gözetmeyen kalkınma çabaları başarısız kalmaya mahkûmdur. Bu nedenle üretim, büyüme, sanayileşme, kentleşme stratejileri ve politikaları, çevresel değerleri, doğayı ve atmosferi tahrip etmeden yürütülecektir. Teknoloji tercihlerinde çevreyi koruma boyutu dikkate alınırken, çevre kirliliğinin önlenmesi ile ilgili teknolojilerin transferi ve üretimi desteklenecektir. Bu anlayışla çağdaşlığın ve yaşamın en önemli unsuru olarak çevreyi koruma ve geliştirme öncelikli hedef olarak uygulanacaktır” ifadeleri yer alıyor.

Programda; Çevresel Etki Değerlendirmesi’nin (ÇED) etkin uygulanacağı, Lizbon Stratejisi’nin benimseneceği ve Kyoto Protokolü’nün de uygulanacağı bilgileri de yer alıyor.

CHP PROGRAMINDA KÜRESEL ISINMA İÇİN AYRI BİR BAŞLIK AÇILMIŞ

Parti küresel ısınmaya da ayrı bir başlık açılarak,  “Küresel ısınmaya karşı mücadelede devlet ve yerel yönetimlerin sorumlulukları ve yükümlülükleri belirlenerek, ulusal strateji politikaları çerçevesinde yerine getirilmesi sağlanacağını, küresel ısınmayla mücadele için ulaştırmada, deniz ve demiryollarıyla, toplu taşımacılığın kullanımına ağırlık verilecektir.

Başta Afşin-Elbistan olmak üzere diğer düşük tonörlü linyitleri kullanan termik santrallerde yakma teknolojileri iyileştirilecek; tüm termik santrallerde az karbon ve yüksek verim içeren teknolojilerin uygulanması öngörülecek vebaca gazlarının arıtılması için bütün termik santrallere en kısa zamanda filtre takılacaktır. Sanayide iklim dostu teknolojilerin kullanılması, hidrolik, güneş, dalga ve rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir enerjilerin kullanımının arttırılması sağlanacaktır” vurgulanıyor.

İYİ PARTİ’NİN PROGRAMINDA ÇEVRE-İKLİM

Millet İttifakının ikinci amirali İYİ Parti ise parti programında iklim politikalarına “Doğal Hayat ve Şehircilik” başlığı altında yer vermiş.

İYİ Parti ‘Çevre’ başlığı altında şu noktalara vurgu yapılıyor:

“Sağlıklı ve dengeli yaşam hakkı, çevre politikamızın temelini oluşturmaktadır.  Kalkınma politikaları ile çevre politika ve uygulamaları arasında uyum sağlanarak tüm canlıların geleceğini yakından ilgilendiren doğal dengenin korunması esas alınacaktır. Ekolojik dengenin bozulmasından kaynaklanan iklim değişimi kapsamında zarar görmemek için her türlü tedbir alınacaktır. 

Biyolojik çeşitliliği azaltan faaliyetlerle mücadele edilecektir. Temiz ve sağlıklı çevrede yaşama hakkı, insan hakkı olarak değerlendirilecektir. Yerel ve küresel kirlenmeye yol açan kimyasalların kullanımına kesin sınırlamalar ve yaptırımlar getirilecek, etkin ve sürekli bir denetim sistemi oluşturulacaktır.

Uluslararası çevre politikaları ile uyumluluk arz edecek anlaşma ve sözleşmelerden doğan haklarımız korunacak ve sorumluluklar yerine getirilecektir. Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının bütün canlıların da hakkı olduğu anlayışı ile sürdürülebilir çevre, kalkınma ve refah birlikte değerlendirilecektir. Çevreyi kirleten bütün unsurlara karşı en ağır ve caydırıcı yaptırımlar uygulanacaktır.

Çevreyi koruma ve kullanma konusunda kamu kurumları, özel sektör, yerel yönetimler, üniversiteler, meslek odaları, sendikalar, vakıf ve dernekler ile gerekli koordinasyon sağlanacaktır”  gibi politikalar yürütüleceği ifade ediyor.

İYİ Parti ayrıca Çevre başlığı altında kentleşme ve hayvan hakları politikalarına da yer veriyor.

DEVA PARTİSİ’NİN ÇEVRE-İKLİM POLİTİKASI

İttifakın üçüncü partisi Deva ise çevre ve iklim politikalarını programında Çevre Kentleşme ve Afet Yönetimi başlığı altında ele almış. Deva Partisi’de çevre ve iklim politikalarına CHP’den daha geniş yer vermiş.

DEVA Partisi Çevre-İklim başlığında hangi noktaları öne almış?: 

“Okul öncesi eğitimden başlayarak, bireylere pratik alışkanlıkları oluşturmayı hedefleyen güçlü bir çevre eğitimi bilinci verilmesini sağlayacağız. Başta enerji olmak üzere, sanayi, tarım, ulaştırma gibi diğer politika alanlarını çevre ile daha uyumlu hale getireceğiz.

Sanayide çevre dostu teknolojilerin kullanılmasını destekleyecek; yenilenebilir ve temiz enerji potansiyelimizi en üst seviyeye çıkaracağız.

Yeni yerleşim yerlerinde merkezi ısıtma sistemlerini teşvik edecek, yeşil alanları arttıracak, imar planları yapılırken hava kirliliğini azaltan tedbirleri uygulamaya koyacak ve toplu taşıma araçlarının yaygınlaştırmasını özendireceğiz. Hava kirliliğine sebep olan kirletici vasfı yüksek tesislerde, baca gazı arıtma tesisleri için en iyi teknolojileri seçecek, hava kalitesinin izlenmesi sistemini yerleşim yerlerinde kurdurarak ve çevrimiçi bilgilendirme sistemleri ile vatandaşlarımızı bilgilendireceğiz.

Denizlerimizdeki petrol kirliliği, atıkların artışı ve aşırı, düzensiz balıkçılık gibi unsurlar, deniz canlılarının sağlığını ve çeşitliliğini olumsuz etkilemektedir. Denizlerimizin kirlenmeye karşı korunması için etkin mücadele edecek, özellikle taraf olduğumuz Barselona ve Bükreş Sözleşmelerindeki yükümlülüklerimizi özenle sürdürecek ve denizlerimizin maruz kaldığı kirliliğin bertaraf edilmesine yönelik çalışmalar gerçekleştireceğiz.

Evsel ve sanayi atık suları için ortak atık su arıtma tesisleri yaparak, arıtılan suların sulamada kullanılmasını teşvik edeceğiz. Tarımda suyu az tüketen, bölgenin durumuna göre kuraklığa dayanıklı bitki türlerine yönlenmesini teşvik edecek, tarımda su kullanımının etkinleştirilmesi için yeni teknolojilerin kullanılmasını destekleyeceğiz. Bu amaçla yoğunlaştırılmış çiftçi eğitim programları uygulayarak, toprak-su dostu ürün sertifikaları vereceğiz.

Üretilen atıkların, çevre ve insan sağlığı için bir tehdit olmaktan çıkarılarak, ekonomi için bir girdiye dönüştürülmesini amaçlayan atık yönetim stratejimiz “sürdürülebilir kalkınma” yaklaşımının temellerinden birini oluşturacaktır. Bununla birlikte, atıkların öncelikle kaynağında azaltılması, geri dönüşümü, tekrar kullanımı ve enerjiye dönüştürülerek ekonomiye kazandırılmasını teşvik edeceğiz. Ülkemiz birçok endemik türe ev sahipliği yapmakta ve zengin bir biyolojik çeşitlilik barındırmaktadır.

Çevre için önemli olduğu kadar, ekonomik açıdan da büyük değere sahip olan biyolojik çeşitliliği ve gen kaynaklarımızı, gelecek kuşakları da gözeterek, koruyacağız. Hayvan haklarının korunması ve hayvanların kötü muamele ve şiddete maruz kalmalarının engellenmesi önemli ve hassas bir toplumsal konudur. Hayvan haklarının korunması konusunda hem vicdani duyguları hem de Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi gibi ilgili uluslararası enstrümanların benimsediği norm ve standartları tüm düzenleme ve uygulamaları göz önünde bulunduracağız. Hayvan hakları ile ilgili düzenleme ve projeleri bu anlayışla geliştirecek, gerekli denetim ve yaptırımları hayata geçireceğiz.”

SONUÇ OLARAK;

İttifakın ilk 3 partisinin iklim politikalarını incelediğimizde ana muhalefet partisi konumunda olan CHP’nin iklim konusunda ittifak ortaklarının biraz gerisinde kaldığı görülüyor. İYİ Parti ve DEVA Partisi çevre politikalarında ayrıca şehirciliği de ele alıyor.  CHP iklim politikalarını parti programında daha dar tutulmuş; ÇED sürecinin etkin uygulanacağı, Lizbon Stratejisi’nin benimseneceği ve Kyoto Protokolü’nün de uygulanacağı vurgulanmış. 

Deva ve İYİ Parti’nin bu konuyu geniş kapsamlı olarak ele alması ise dikkat çekici. Çevre ve iklim politikalarına parti programlarında geniş kapsamlı yer ayıran partilerin iktidar ya da iktidar ortağı olduklarında uygulamada neler yapacağını ise süreç gösterecek. (Telif Haber)