2025 Nobel Barış Ödülü, Venezuela’nın önde gelen muhalif siyasetçilerinden Maria Corina Machado’ya verildi. Ödülün, Machado’nun ülkedeki demokratik hakları savunma konusundaki uzun soluklu mücadelesi nedeniyle layık görüldüğü açıklandı.
Bu gelişme, 8 Temmuz’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump’ı Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermesinin ardından geldi. Netanyahu’nun ofisi 9 Ekim’de ödülün Trump’a verilmesi için resmi çağrıda bulunmuştu. Kamboçya ve Pakistan da Trump’ı aday gösteren ülkeler arasında yer almıştı.
Demokratik mücadele nedeniyle verildi
Komite, ödülün gerekçesinde Machado’nun Venezuela’da demokrasiyi ilerletme çabalarını öne çıkardı. 2002 yılında kurduğu “Sumate” isimli demokratik gelişimi destekleyen kuruluşla birlikte, 20 yılı aşkın süredir özgür ve adil seçimler için verdiği mücadeleye dikkat çekildi.
Machado, Demokratik Birlik Platformu lideri olarak, 27 Mayıs’ta düzenlenen ancak muhalefetin koşulların eşitsizliği nedeniyle boykot ettiği seçimlerin ardından yaptığı açıklamada, “Koşullar yok, güvenceler yok, hakem yok. O halde seçim de yok. Bu iktidarın yetkisi 28 Temmuz’da halk tarafından elinden alınmıştı. Çoğunluk oy kullanmadı ve artık kimse inanmıyor” ifadelerini kullanmıştı.
Maria Corina Machado kimdir?
58 yaşındaki Maria Corina Machado, mühendislik ve maliye eğitiminin ardından 1992 yılında başkent Karakas’ta kimsesiz çocuklara yardım etmek amacıyla “Atenea Vakfı”nı kurdu.
2002’de kurduğu Sumate organizasyonuyla Venezuela’da seçim şeffaflığını savunan isimlerden biri oldu.
2010 yılında Ulusal Meclis’e seçilen Machado, 2014 yılında görevinden alındı. Halen muhalefetteki “Vente Venezuela” partisinin liderliğini sürdürüyor.
Nobel barış ödülü hakkında
Nobel Barış Ödülü, İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti doğrultusunda 1901 yılından bu yana her yıl insanlığa katkı sağlayan kişi ve kurumlara veriliyor. Fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp alanında verilen Nobel ödüllerine 1969’da ekonomi dalı da eklendi.
Geçmişte savaş dönemleri ve pandemiler sebebiyle ödülün verilmediği 49 yıl oldu. 2024 Nobel Barış Ödülü, Japonya merkezli “Nihon Hidankyo” isimli kuruluşun olmuştu.