Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump, 6 yıl aradan sonra Beyaz Saray’da bir araya geldi. İki lider arasındaki kritik görüşmede savunma sanayii işbirliği, ticari ilişkiler ve bölgesel sorunlar ele alındı.
Erdoğan’ı Beyaz Saray’ın kapısında karşılayan Trump, iki ülke arasındaki ilişkileri yeni bir boyuta taşıyacak mesajlar verdi. Görüşme öncesinde basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Trump, “Erdoğan’a büyük saygım var. Çok iyi bir ilişkimiz var. Türkiye ile ticareti artıracağız,” ifadelerini kullandı.
“F-16 ve F-35 Konularını Konuşacağız”
Savunma işbirliği konusunda önemli adımlar atılacağının sinyallerini veren Trump, “Görüşmede F-16 ve F-35 konularını konuşacağız. Kendisini burada konuk etmek büyük bir şeref. Net fikirleri olan bir insan ve harika işler yapıyor,” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise görüşmede savunma sanayii alanındaki sorunların çözüme kavuşturulacağını belirterek, “İkili ilişkilerde farklı bir süreci yaşıyoruz. F-16 ve F-35 konusunu etraflıca görüşeceğiz,” açıklamasında bulundu.
CAATSA Yaptırımları Masada
Trump, Türkiye’ye uygulanan CAATSA yaptırımlarının kaldırılabileceğini belirterek, gümrük vergileri konusunun da ele alınacağını söyledi. “F-35 satımı yapılacak mı?” sorusuna “Evet bu konuda görüşüyoruz” yanıtını verdi.
Heybeliada Ruhban Okulu konusuna da değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu konuda gerekli adımların atılacağını belirtti.
Gazze ve Ukrayna Konuları
Gazze konusunda olumlu mesajlar veren Trump, “Gazze konusunda bir anlaşma olacak. Bölge liderleriyle bir toplantı yaptık. Çözebileceğini düşünüyorum ama rehineleri istiyoruz. Herkes bu savaşın bitmesini istiyor. Gazze için adım atılabilir,” dedi.
Rusya-Ukrayna savaşı ile ilgili de konuşan Trump, “Ruslar toprak kazanamıyor. Artık durmalarının zamanı geldi diye düşünüyorum. 7 savaş bitirdim, bu da bitmesi gereken savaşlardan,” ifadelerini kullandı.
Boeing ve Savunma Anlaşmaları
Görüşme öncesinde Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Erdoğan ile birçok ticari ve askeri anlaşma üzerinde çalıştıklarını belirterek, “Bunlar arasında büyük ölçekli Boeing uçak alımı, önemli bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmelerinin sürdürülmesi de var,” demişti.
Türk Hava Yolları’nın Boeing’den 300 uçak alımı için görüşmelerin sürdüğü bilinirken, THY Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat, Boeing’in fiyat, teslimat ve motor bakım maliyetleri konularında iyileştirme yapmasını beklediklerini açıklamıştı.
F-16 ve F-35 Süreci
Türkiye, 1999 yılında Müşterek Taarruz Uçağı Projesi’ne (JSF) ortak ülke olarak katılmış, ancak Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alımı sonrasında programdan çıkarılmıştı. Türk Hava Kuvvetleri için üretilen 6 adet F-35A savaş uçağı, 2018’den bu yana ABD’de depolanıyor.
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, 2024 yılı Kasım ayında, F-16 Block 70 alımı için 1 milyar 400 milyon dolarlık ön ödeme yapıldığını ve 40 adet yeni F-16 alımının planlandığını açıklamıştı.
Erdoğan ile Trump’ın bir araya gelmesi, iki ülke arasında gerginleşen ilişkilerin yeni bir döneme girmesi açısından büyük önem taşıyor. İki lider son olarak Haziran ayında NATO Zirvesi kapsamında görüşmüştü.