İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye’ye Çin’den yapılan gümrüksüz online alışverişlerin artış gösterdiğine dikkat çekerek, mevcut uygulamanın hem yerli ticareti zora soktuğunu hem de uzun vadede ciddi ekonomik riskler barındırdığını söyledi. Avdagiç, mevcut 30 avro olan gümrüksüz sınırın tamamen kaldırılmasını istedi: “Bu önemli bir tehlike. Şahsi ihtiyaç da olsa buna bir önlem almak lazım.”
“GÜMRÜKSÜZ SINIR SIFIRA İNDİRİLMELİ”
Online alışverişe yönelik vergi muafiyetlerinin ticaretin doğasını değiştirdiğini belirten Avdagiç, özellikle Çin merkezli e-ticaret platformlarından yapılan siparişlerin ticari boyuta ulaştığını vurguladı.
“Gümrüksüz online alışveriş sınırı 30 avroya indirildi. Ancak biz bunun sıfıra indirilmesini istiyoruz. Çünkü teorik olarak hepsi kişisel ihtiyaç görünse de uygulamada bu artık ticarileşmiş durumda.”
Avdagiç, gümrük uygulamalarının bireysel sipariş kisvesiyle gelen toplu ürünlere karşı yetersiz kaldığını belirterek, haksız rekabet ortamı oluştuğunu ifade etti.
ÇİN’İN ‘B2C’ STRATEJİSİ TÜRKİYE İÇİN TEHDİT Mİ?
Avdagiç, Çin’in küresel ihracat stratejisinin değiştiğini ve doğrudan tüketiciye satış (B2C) modeline ağırlık verdiğini belirterek, Türkiye’nin bu gelişmeye karşı hazırlıksız olduğunu söyledi:
“Çin’in 2024 ihracatı 3,5 trilyon dolar. Önümüzdeki 15-20 yılda bu rakamı 5-6 trilyon dolara çıkarmayı hedefliyorlar. Bunun yüzde 35’i — yani yaklaşık 2 trilyon doları — doğrudan tüketiciye satılacak. O ürünlerin katma değeri Çin’de kalacak. Bu model, bizim için doğrudan bir ekonomik tehdit.”
UCUZ ÜRÜN, YÜKSEK RİSK
Gümrük kapısından geçemeyecek nitelikteki ürünlerin doğrudan tüketicilere ulaşmasının ciddi güvenlik ve sağlık riskleri taşıdığına da değinen Avdagiç, özellikle çocuklara yönelik ithal ürünleri örnek gösterdi:
“Bugün Çin’den gelen bazı kırtasiye ürünleri, çeşitli kimyasallar ve çocukların ilgisini çekecek aromalarla donatılmış şekilde Türkiye’ye giriyor. Tüccar bu ürünleri ithal etmeye kalksa, gümrükten geçiremez. Ama bireysel sipariş gibi gösterilince kontrolsüz bir şekilde ülkeye sokulabiliyor.”
SEKTÖRDEN GELEN BASKI ARTIYOR
İTO Başkanı’nın çağrısı, yerli üreticiler ve perakende sektörü temsilcileri tarafından da uzun süredir dile getirilen bir sorunla örtüşüyor. Düşük vergili ya da vergisiz gelen ürünlerin hem fiyat rekabetini hem de kayıt dışılığı tetiklediği belirtiliyor.
BAKANLIĞA ÇAĞRI: YENİ DÜZENLEME ŞART
Avdagiç’in açıklamaları, Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kurumlara yönelik bir düzenleme çağrısı niteliği taşıyor. Özellikle e-ticaretin hızla yaygınlaştığı bir dönemde, dış ticaret dengesinin korunması adına bireysel sipariş sınırlarının gözden geçirilmesi bekleniyor.
“Tehlike büyüyor. Türkiye bu konuda çok daha proaktif olmalı” diyen Avdagiç, mevcut uygulamaların gözden geçirilmesinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.