Türkiye genelinde etkisini artıran su krizi, yalnızca büyük şehirlerde değil, tarım ve hayvancılıkla geçinen kırsal alanlarda da ciddi sorunlara neden oluyor. Barajlardaki doluluk oranlarının kritik seviyelere indiği, köylerin boşaldığı bir dönemde, tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı su meselesine dair dikkat çeken bir çözüm önerisi sundu.
Ortaylı, Hürriyet gazetesindeki köşe yazısında hem Konya Ovası’nın tarımsal verimliliğini yitirdiğini, hem de Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki stratejik ovaların hızla nüfuslandırılması gerektiğini belirtti. Bu kapsamda, Ortaylı’dan çok konuşulacak bir öneri geldi:
“Çin’in nükleer denemeleriyle yıpratılan bereketli Uygur bölgesinin çalışkan çiftçileri Türkiye’ye getirilmelidir.”
“BOŞALAN KÖYLER VAKİT KAYBETMEDEN DOLDURULMALI”
Türkiye’nin su kaynaklarının başında gelen Fırat ve Dicle havzalarındaki köylerin demografik olarak boşaldığına dikkat çeken Ortaylı, bu bölgelerin yalnızca sulama projeleriyle değil, sosyal ve ekonomik olarak da canlandırılması gerektiğini vurguladı.
“Fırat ve Dicle havzası, Türkiye için teknik, demografik ve siyasi açıdan hayati öneme sahiptir. Boşalan köyler vakit kaybedilmeden Asya’daki kardeş potansiyel nüfusla doldurulmalıdır.”
“KIRGIZLAR HAYVANCILIKTA DEĞERLENDİRİLMELİ”
Ortaylı, sadece Uygur Türkleri’ni değil, hayvancılık konusunda uzman olan Kırgızların da Türkiye’de değerlendirilmesi gerektiğini savundu. Bu iki topluluğun üretim gücünün, tarım ve hayvancılık açısından stratejik bölgelerde büyük katkı sağlayabileceğini ifade etti.
ÇUKUROVA VE URFA İÇİN UYARI: YABANCILARA SATIŞ YASAKLANMALI
Yazısında Çukurova tarımının yerel keyfiyetlere bırakılamayacağını belirten Ortaylı, Urfa vadisinde yabancılara yapılan arazi satışlarının durdurulması ve satılan alanların geri alınması gerektiğini yazdı:
“Bu bölgede yabancı sermayeye izin verilemez. Türkiye’nin elinde kalması gereken topraklardır.”
“SU SAVAŞLARI, PETROL SAVAŞLARINI GEÇECEK”
Prof. Dr. Ortaylı, dünyanın girdiği yeni dönemde su krizlerinin, geçmişteki petrol savaşlarından daha çetin geçeceğini ifade ederek, mevcut sulama imkanlarının korunması ve geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
TEPKİLER VE DEĞERLENDİRMELER BEKLENİYOR
İlber Ortaylı’nın Uygur ve Kırgız Türkleri için sunduğu yerleştirme önerisi, su krizine dair çözüm arayışlarına farklı bir boyut kazandırdı. Öneri, kamuoyunda ve ilgili kurumlarda nasıl karşılanacak, ilerleyen günlerde netleşecek.