DEMOKRAT GÜNDEM- Türkiye’nin idari yapısında yapılması muhtemel değişiklikler, Ankara kulislerinde ve yerel yönetimlerde heyecan yaratmaya devam ediyor. “Konuşan Haritalar” tarafından yapılan son güncelleme ile il olma potansiyeli taşıyan ilçe sayısı artarken, gözler özellikle sanayi, turizm ve tarım potansiyeli ile mevcut il sınırlarını zorlayan merkezlere çevrildi.
Yapılan detaylı analizde; ilçelerin şehir merkezine uzaklığı, sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi, nüfus artış hızı ve ulaşım ağları gibi kritik parametreler belirleyici oldu. Listeye 5 yeni ilçenin daha eklenmesiyle rekabet kızışırken, çalışmanın en dikkat çekici sonuçları İzmir ve çevresinde yoğunlaştı.
İZMİR’İN DEVLERİ SAHNEDE: KUZEYDEN GÜNEYE YENİ MERKEZLER
İzmir, sadece şehir merkeziyle değil, her biri birer orta ölçekli kent büyüklüğüne ulaşan ilçeleriyle de listenin en güçlü adaylarını barındırıyor. Coğrafi konumu ve ekonomik kapasiteleriyle “kabuğuna sığmayan” İzmir’in 4 ilçesi, il statüsü için en güçlü adaylar arasında gösteriliyor.
1. Tarihin ve Kuzeyin Başkenti: BERGAMA
İzmir’in kuzey aksındaki en stratejik noktası olan Bergama, hem UNESCO Dünya Mirası listesindeki tarihi derinliği hem de il merkezine olan uzaklığı (yaklaşık 110 km) ile idari bir merkez olma ihtiyacını uzun süredir hissettiriyor. Kuzey Ege Limanı ve çevresindeki sanayi yatırımlarıyla güçlenen ilçe, bölgenin doğal lideri konumunda.
2. Sanayinin Kalbi: ALİAĞA
Türkiye’nin enerji ve petrokimya üssü Aliağa, ekonomik büyüklük açısından pek çok ili geride bırakmış durumda. Rafineriler, demir-çelik tesisleri ve limanlarıyla devasa bir ticaret hacmine sahip olan ilçe, sadece İzmir’in değil, Türkiye’nin en önemli sanayi koridorlarından biri. Aliağa’nın il olması, bu dev ekonomik çarkın yerinden yönetimi anlamına geliyor.
3. Küçük Menderes’in Merkezi: ÖDEMİŞ
Tarım ve hayvancılıkta Türkiye’nin en verimli havzalarından biri olan Küçük Menderes Havzası’nın “ağabeyi” konumundaki Ödemiş, bölgedeki diğer ilçeleri (Kiraz, Beydağ, Tire) domine eden yapısıyla dikkat çekiyor. Bölgesel kalkınma ve tarımsal sanayinin yönetimi açısından Ödemiş, doğal bir merkez olma özelliği taşıyor.
4. Hızla Büyüyen Güç: TORBALI
İzmir’e yakınlığına rağmen, son yıllarda yaşadığı sanayi patlaması ve buna bağlı nüfus artışıyla Torbalı, metropolün yükünü sırtlayan en önemli ilçe haline geldi. Yüzlerce fabrikaya ev sahipliği yapan ve ihracat rekorları kıran Torbalı, “ilçe” tanımının sınırlarını çoktan aşmış durumda.
EGE BÖLGESİ’NDE KARTLAR YENİDEN DAĞITILIYOR
Çalışma sadece İzmir ile sınırlı kalmıyor; Ege Bölgesi’nin genelinde de önemli bir hareketlilik öngörülüyor. İzmir’in komşusu Manisa ve turizm cenneti Muğla ile Aydın da listede ağırlığını hissettiriyor.
- Manisa Hattı: Özellikle kömür madenleri ve enerji santralleriyle bilinen Soma, tarımsal sanayinin devleri Akhisar ve Salihli ile jeotermal kaynaklarıyla ünlü Alaşehir, il olma kriterlerini karşılayan güçlü adaylar arasında.
- Turizm Koridoru: Türkiye’nin dünyaya açılan kapıları olan Bodrum, Fethiye, Marmaris ve Milas, yaz aylarında milyonları aşan nüfusları ve ekonomik hacimleriyle idari yapıda değişiklik talep ediyor. Aydın’ın turistik ilçeleri Kuşadası ve Didim ile sanayi ve tarım kenti Nazilli ve Söke de listede yerini koruyor.
MARMARA VE AKDENİZ’DE “MEGA İLÇELER”
Listede dikkat çeken bir diğer ayrıntı ise nüfusları 500 bini aşan, hatta 1 milyona yaklaşan “mega ilçeler”. İstanbul’un sanayi ve lojistik yükünü taşıyan ilçeleri ile Akdeniz’in devleri, il statüsü için gün sayıyor.
- Marmara: Kocaeli’nin sanayi devi Gebze, tek başına bir büyükşehir potansiyeli taşırken; Tekirdağ’ın sanayi üsleri Çorlu ve Çerkezköy ile Kapaklı, İstanbul’un batı kapısı Silivri, Balıkesir’in denize açılan kapıları Bandırma ve Edremit, Bursa’nın mobilya başkenti İnegöl listede başı çekiyor.
- Akdeniz ve Anadolu: Antalya’nın turizm başkenti Alanya ve Manavgat, Mersin’in güçlü ilçeleri Tarsus ve Silifke, Hatay’ın sanayi ve liman kenti İskenderun, Adana’nın tarım merkezi Kozan ve Şanlıurfa’nın Siverek ile Viranşehir ilçeleri, il olmaya en yakın merkezler olarak sıralanıyor.
YENİ LİSTEDE HANGİ İLÇELER VAR?
Uzmanlar, ilçe sınırlarının genişlemesi ve nüfus hareketliliğinin mevcut idari yapıyı zorladığını belirtiyor. Konuşan Haritalar verilerine göre, kriterleri karşılayarak listeye giren ve potansiyeli en yüksek görülen ilçelerin tam listesi şöyle:
EGE BÖLGESİ:
- İzmir: Bergama, Aliağa, Ödemiş, Torbalı
- Manisa: Akhisar, Salihli, Soma, Alaşehir
- Aydın: Nazilli, Söke, Kuşadası
- Muğla: Bodrum, Fethiye, Milas
MARMARA BÖLGESİ:
- Kocaeli: Gebze, Çayırova, Darıca
- Tekirdağ: Çorlu, Çerkezköy, Kapaklı
- İstanbul: Silivri, Tuzla, Büyükçekmece
- Balıkesir: Bandırma, Edremit
- Bursa: İnegöl, Mustafakemalpaşa
- Kırklareli: Lüleburgaz
AKDENİZ VE DİĞER BÖLGELER:
- Antalya: Alanya, Manavgat, Serik
- Mersin: Tarsus, Silifke, Erdemli
- Adana: Ceyhan, Kozan
- Hatay: İskenderun
- Konya: Ereğli
- Ankara: Polatlı
- Zonguldak: Ereğli (Karadeniz Ereğli)
- Şırnak: Silopi, Cizre
- Mardin: Midyat
- Şanlıurfa: Siverek, Viranşehir
- Van: Erciş
- Ağrı: Doğubayazıt
- Hakkari: Yüksekova
Bu ilçelerin il olması durumunda Türkiye’nin idari haritası köklü bir değişime uğrayacak. Kamu hizmetlerinin daha hızlı ulaşması ve yerinden yönetim ilkesinin güçlenmesi adına atılacak bu adımlar, önümüzdeki günlerde Ankara’nın en sıcak gündem maddelerinden biri olmaya aday.