Harvard Üniversitesi‘ndeki bir araştırma ekibi, kedilerdeki göz renklerinin evrimini ilk kez detaylı bir şekilde haritaladı. Kaplanlardan kar leoparlarına kadar farklı renk çeşitliliği gösteren kedigiller ailesinin göz rengi sırlarını çözen araştırmacılar, bu olağanüstü çeşitliliğin sıradışı bir atadan kaynaklandığını ortaya koydu.
Ekip, yaşayan kedilerdeki çeşitli göz renklerini belirlemek ve bu renklerin kedilerin soy ağacındaki evrimleştiği noktaları tahmin etmek için özel bir bilgisayar modeli geliştirdi. Yapılan analizler, tüm kedilerin atalarının gri ve kahverengi gözlere sahip olması gerektiğini ve gri rengin zamanla diğer renklerin ortaya çıkmasına öncülük ettiğini gösterdi.
Araştırmacılar, bu modelin, kedigiller ailesinde göz renklerinin evrimsel sürecini aydınlatarak, sarı gözlü kaplanlardan mavi gözlü kar leoparlarına kadar olan renk çeşitliliğini anlamamıza yardımcı olduğunu belirtti. Bu keşif, kedilerin göz renklerindeki çeşitliliğin genetik temellerini anlamak adına önemli bir adım olarak kabul ediliyor.
Kedilerin göz renklerinin sırrı çözüldü
Linsanglar, sırtlanlar ve genetler gibi kedilerin yaşayan en yakın akrabaları, kahverengi gözlere sahipken, milyonlarca yıl önce kedigillerin ortaya çıkışıyla birlikte göz renginde çeşitlilik gözlemlendi. Harvard Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu evrimsel değişikliği inceleyerek, günümüzde kediler arasında görülen çeşitli göz renklerinin nasıl oluştuğunu anlamaya çalıştı.
Julius Tabin liderliğindeki ekip, 40’tan fazla kedi türünün göz renklerini belgeleyerek, bu renklerin evrimsel ilişkilerini değerlendirdi. İnternet üzerinden toplanan kedi fotoğraflarını analiz eden araştırmacılar, kedigiller ailesindeki göz renklerinin evrimsel sürecini ortaya çıkarmak için istatistiksel bir bilgisayar modeli kullandı.
Elde edilen bulgulara göre, kedigiller ailesinde yaşayan kedilerin genel olarak beş ana göz rengine sahip olduğu belirlendi: Kahverengi, gri, sarı, yeşil ve mavi. Eumelanin ve feomelanin adlı iki pigment, bir kedinin göz rengini belirlemede kilit rol oynuyor. Araştırmacılar, gri gözlerin, kedigillerin atasına rastgele bir mutasyon sonucu ortaya çıktığını ve bu mutasyonun eumelanin seviyelerini azaltarak gri rengin ortaya çıkmasına neden olduğunu açıkladı.
Ancak diğer göz renklerinin ortaya çıkmasının nedeni henüz tam olarak anlaşılamamış durumda. Julius Tabin, göz rengi çeşitliliğinin kedigillerin eş seçimiyle ilgili olabileceğini öne sürerken, diğer araştırmacılar farklı olası açıklamaları düşünüyor. Çin’deki Pekin Üniversitesi’nden evrimsel genetikçi Shu-Jin Luo, göz renginin kürk rengi seçiliminin bir “yan etkisi” olabileceğini ifade ediyor.