Gıda teknolojisinde çığır açan bir gelişme yaşandı. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), laboratuvar ortamında üretilen somon balığı etinin insan tüketimine uygun olduğunu açıkladı. Bu kararla “kültür somonu” olarak adlandırılan ürün, onay alan ilk yapay balık ürünü olarak tarihe geçti.
LABORATUVAR ETİ TARTIŞMASI SÜRÜYOR
ABD’de laboratuvarda üretilen et konusu bir süredir tartışmaların odağında. Haziran 2023’te ABD Tarım Bakanlığı, laboratuvarda hayvan hücrelerinden üretilen tavuk etinin satışını onaylamıştı. Bu gelişme, doğrudan hayvan hücrelerinden üretilen etlerin ABD’li tüketicilere satılabilmesinin önünü açmıştı.
Ancak konu halen tartışmalı. Mayıs 2024’te Florida eyaleti, genellikle “laboratuvarda yetiştirilen et” olarak bilinen “kültür eti”nin üretim, satış, bulundurma ve dağıtımını yasaklamıştı. Florida Valisi Ron DeSantis, yasak kararını imzaladıktan sonra “Florida, küresel seçkinlerin otoriter hedeflerine ulaşmak için dünyayı petri kabında ya da böceklerde yetiştirilen etleri yemeye zorlama planına karşı mücadele ediyor” ifadelerini kullanmıştı.
PASIFIK SOMONUNDAN ALINAN HÜCRELERLE ÜRETİLİYOR
TRT Haber’in aktardığına göre, ABD merkezli biyoteknoloji firması Wildtype’ın geliştirdiği “kültür somonu” FDA tarafından tüketilmeye uygun bulundu. Somon, sushi sınıfı “saku” kesimleriyle dikkat çekiyor. Bu tür kesimler genellikle sashimi olarak servis ediliyor ve pişirme gerektirmiyor.
Üretim süreci, Pasifik somonundan alınan canlı hücrelerin özel ortamlarda büyütülmesiyle başlıyor. Doğal ortamı taklit eden sıcaklık, asit ve besin değerleriyle hücreler büyütülüyor. Elde edilen ürünlere birkaç bitki bazlı bileşen eklenerek doğal somona benzer doku ve tat elde ediliyor.
ÖZEL RESTORANLARDA SERVİS EDİLMEYE BAŞLANDI
Onay alan laboratuvar somonu, şimdiden prestijli restoranlarda menülere girmeye başladı. Portland kentindeki James Beard ödüllü şef Gregory Goudet’in Kann adlı Haiti restoranında bu yenilikçi ürün şimdiden sunuluyor.
Restoranda laboratuvar somonu, baharatlı domates, turşu çilek, çilek suyu ve geleneksel Haitili bir pesto karışımı olan “epis”le servis ediliyor. Kann restoranı, somonu temmuz ayından itibaren düzenli olarak günlük menüsüne dahil edeceğini duyurdu.
Wildtype şirketi, yıl sonuna kadar dört restoranla daha anlaşma yapmayı planladığını açıkladı. Bu gelişme, hem sürdürülebilir gıda üretimi açısından önemli bir adım olarak görülüyor hem de geleneksel balıkçılık endüstrisinde endişelere yol açıyor.
Uzmanlar, laboratuvarda üretilen et ve balık ürünlerinin gelecekte küresel gıda güvenliği, hayvan refahı ve çevre sorunlarına çözüm sunabileceğini savunurken, bazı çevreler bu ürünlerin uzun vadeli sağlık etkileri konusunda endişelerini dile getiriyor.