DEMOKRAT GÜNDEM- Doğaltaş sektörünün en önemli buluşma noktalarından biri olan Marble İzmir Fuarı’nın uluslararası kimliğini koruyup koruyamadığı, Ege Maden İhracatçıları Birliği’nin 2024 yılı olağan mali genel kurul toplantısında tartışıldı. Yarın 30’uncu kez kapılarını açacak fuarın niteliği konusunda sektör temsilcileri görüş ayrılıklarını dile getirdi.
“ÇİN ARTIK MERKEZ FUAR HALİNE GELİYOR”
Toplantının Divan Başkanlığını yürüten Faruk Çolakkol, dünya doğaltaş sektöründeki değişimlere dikkat çekerek küresel rekabetin arttığını vurguladı. Çolakkol, özellikle Çin’in sektördeki yükselişine vurgu yaparak kapsamlı bir değerlendirme yaptı:
“Çin şu an bizim ciddi olarak rakibimiz oldu. 1999’da Amerika’da yüzde 1’de iken 2024 yılına baktığımızda yüzde 22 oldu. Bizimle yer değiştiriyor. O kapasiteyi satamadığında nereye satacak? Otomatik olarak Çin’deki üreticilerin tamamı, Orta Doğu’daki ihracata yönelecek. Bu yüzden komite kurulması ve sektörün bilgilendirilmesi son derece önemli. Rakiplerimizi takip etmeliyiz. Bugün dünyada girmiş olduğumuz 68.02 grubunda Türkiye olarak yüzde 52’deyiz. Kalan 48’e talip olacağız. İtalya yüzde 20. O kadar cesur hareketler oldu ki, İtalyanlar karşıya Tunus’a geçecek. Tunus’a yüzde 28 koymuş. Uzak Doğu yüzde 30’un üstünde. Bu nedenle biz Avustralya’da ihracat yapan arkadaşlarımız ciddi endişe içinde. Böyle devam ederse Çin’dekiler mail gönderiyor. Tayvan’dan Amerika’ya yükleme yapacağız, yüzde 10 vergiden muaf olacaksınız diye. Sonra ne oldu? Tayvan’a da Çin’den daha yüksek vergi koydu. Vietnam’a da… Ayrıntılı çalışılmış bir konu.”
Çolakkol sektörü yakından takip edebilmek için bir komite kurulması önerisini şu sözlerle dile getirdi: “Mutlaka kim maden sektör kurulunun bir komite kurarak gelişmelerden sektörü haberdar etmesi gerekiyor. Çünkü başkanın her an için gelgitlerle, birinci dönemde de gördük, karar değişiklikleri oluyor. Şu anda da alaturka inanılmaz bir pazarlık içinde. Çin’in artışına karşılık yüzde 50’ye çıkartacağını, gece 24’e kadar da süre verdi. Olay Çin ve Amerika arasında ama basın toplantısında böyle sorular vardı. Şahsi görüşüm, bizim sektör olarak mutlaka bir komite kurup maden sektör kurulunda tüm üyelerimizin bilgilendirilmesinde yarar görüyorum.”
“YABANCI KATILIM İRANLILARIN HARİCİNDE YOK”
EİB Yönetim Kurulu Üyesi Halil Kaya, İZFAŞ yönetimini sert bir dille eleştirerek, fuarın eski uluslararası kimliğini kaybettiğini şu sözlerle öne sürdü:
“Son 4 yıldır ülkemizin ihracatında düşüş var. Bir başarı yakaladığımızı ben de gerçekten düşünüyorum bundan sonra merkez fuarın İtalya değil Çin olacağını düşünüyorum. Sadece Orta Doğu’dan göremedik o da Ramazan’a denk geldi. Çin Fuarı’nın başarılı geçtiğini değerlendiriyorum. İzmir Fuarı hakkında, İZFAŞ’ın yönetimini eleştirmek istiyorum… Bakarsanız yabancı katılım İranlıların haricinde yok. 6-7 yıl öncesinde İtalyanları, Yunanlıları, İspanyolları, Portekizlileri görürdük. Şu an fuara katılmamız gerektiğini ısrarla söylüyorum ama fuarda biz birbirimizi mi ağırlayacağız? Uluslararası fuar olmaktan çıkıyor. Umarım güzel bir fuar olsun yarın göreceğiz.”
“BU ÇOCUĞUN ELİNİ KOLUNU KIRMAYALIM”
Kaya’nın eleştirilerine karşılık, İZ-KO Marble Yönetim Kurulu Başkanı Mevlüt Kaya, fuara sahip çıkılması gerektiğini şu ifadelerle savundu:
“İzmir Fuarı dediğimizde bir örnek verdiniz çocuğunuzu büyütüyorsunuz, bir yaşa getiriyorsunuz. Sonra ayağına pranga vuruyorsunuz. İzmir Marble’a inadına sahip çıkmamız gerektiğine inanıyoruz. Bir fuarı bu düzeye getirmenin emeğini yaşayanlar bilir. Sevgi Yolu’ndan bu 30 senelik bir geçmişi olan bir fuar var. Ülkemizin durumu, dünyadaki gelişmelerin hepsi etken olabilir. Biz bu çocuğun elini kolunu kırmak yerine sahip çıkmak gerektiğini düşünüyoruz. İbrahim Bey’in dediği gibi tüm dünyadaki düşüş bizde de doğal olarak olacak. Hepsini İZFAŞ’a ya da İzmir Marble’a yüklememek gerek. Herkesin emeği var. Bu emek boşa gitmesin.”
“YABANCILARI DIŞARI ATAN BİZİZ”
TÜMMER (Tüm Mermer Doğaltaş ve Makinaları Üreticileri Birliği) Başkanı Hanifi Şimşek, yabancıların fuardan uzaklaşmasının nedeni olarak Türk firmaların tutumunu gösterdi ve çözüm önerilerini detaylı şekilde anlattı:
“İZFAŞ’taki bu fuarda yabancıları dışarı atan biziz. Neden? En iyi alan en büyük alan bizde olsun, dedik. İbrahim Başkan’a şunu önerdim. Gelin, İtalya’da İspanya’da, Brezilya’da, Yunanistan’da uluslararası firmaları yer ile ilgili bedelleri gerekirse altında olsun. Bir şekilde bu fuarı tekrar uluslararası düzeye tekrar çıkaralım dedim. İranlılar ile iki senedir mücadele edildi. Onlar da yarın öbür gün gelmeyebilir de. Onlar da gelmediğinde bu teşvikten faydalanamayız.”
Şimşek, fuar için yapılan çalışmaları ve gelecek planlarını şöyle aktardı: “Geçen fuardan bir gün önce alanı gezdiğimizde Beyoğlu’nda aynı İtalya’daki gibi restoranlar kafe açalım dedik. 2026 yılında da alan yapılacak böyle bir planımız var. Biz bu fuarımıza sahip çıkarak böyle olduk. Herkes 20-30 sene katılmış. Allah razı olsun hepsinden. Hep birlikte bu fuara sahip çıkmalıyız. Kimse kimseden aşağıda da yukarda da değildir. Bu holding işi değildir, bireysel iştir. İZFAŞ resmi kurumdur. 1 kuruşun hesabı fazlasıyla soruluyor. Birbirimize sahip çıkmalıyız, yarış içinde olmamalıyız. İbrahim Bey, sizin yaşınızdan önce Afyon, Denizli çalışmıyor muydu? Çalışıyordu, elimizdeki ürünlere sahip çıkmalıyız.”
“MARBLE İZMİR’İ KORUMALIYIZ”
Divan Başkanı Çolakkol, kapanış konuşmasında Marble İzmir’in önemini bir kez daha vurgulayarak detaylı bir sektör değerlendirmesi yaptı:
“Marble İzmir, bizim sektörümüz için mutlaka korumamız gereken, Bakanlığın teşviklerine de katılıyorum. 1995’te Marble’ı kurduk. Çin artık proje fuar. Çin’e gidecekler, dikkatli olsunlar. Bu vergiler devam ederse Güney Kore’ye akıyor. Çin egemenliğinde… Bu nedenle mutlaka sektörü bilgilendirmeliyiz. Bugün dünyada girmiş olduğumuz 68.02 grubunda Türkiye yolarak yüzde 52’deyiz. Kalan 48’e talip olacağız. İtalya yüzde 20. O kadar cesur hareketler oldu ki, İtalyanlar karşıya Tunus’a geçecek. Tunus’a yüzde 28 koymuş. Uzak Doğu yüzde 30’un üstünde. Bu nedenle biz Avustralya’da ihracat yapan arkadaşlarımız ciddi endişe içinde. Böyle devam ederse Çin’dekiler mail gönderiyor. Tayvan’dan Amerika’ya yükleme yapacağız, yüzde 10 vergiden muaf olacaksınız diye. Sonra ne oldu? Tayvan’a da Çin’den daha yüksek vergi koydu. Vietnam’a da… Ayrıntılı çalışılmış bir konu.”
Marble İzmir Fuarı yarın 30. kez kapılarını açarken, sektör temsilcilerinin görüş ayrılıklarına rağmen fuarın geleceği ve Türk doğaltaş endüstrisinin küresel rekabet karşısındaki konumu, sektörün en önemli gündem maddesi olmaya devam ediyor. Toplantıda ortaya çıkan ortak kanı, değişen global rekabet şartlarında Marble İzmir’in uluslararası kimliğini güçlendirmek için sektör temsilcilerinin birlikte hareket etmesi gerektiği yönünde şekillendi. (Ekonomi Servisi)