Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), temmuz ayına ilişkin üretici-market fiyat farklarını ve tarımsal girdi maliyetlerini açıkladı. Rapora göre, üreticiyle market arasındaki en yüksek fiyat farkı karpuzda yüzde 613,8 olarak gerçekleşti.
Üreticide 1,18 TL’ye satılan karpuzun marketteki fiyatı 8,42 TL’ye kadar çıktı. Ayın zam şampiyonu ise hem üreticide hem markette fiyatı en çok artan ürün olan limon oldu.
En çok zamlanan ve en çok düşen ürünler
Market fiyatlarında temmuz ayında:
- Limon yüzde 37,8 artışla zirveye yerleşti.
- Yumurta (%14,3), elma (%12,8), kuru incir (%5) ve mısırözü yağı (%3) limonu takip etti.
- Kabak ise yüzde 42,6’lık düşüşle fiyatı en çok gerileyen ürün oldu.
Karpuz da fiyatı düşen ürünler arasında yer aldı. Markette yüzde 39,8’lik bir gerileme yaşandı. Patates (%31,5), kuru soğan (%24,6) ve yeşil soğan (%19,5) da fiyatı azalan diğer ürünler oldu.
Üreticide durum ne?
Üretici fiyatlarında temmuz ayında:
- En yüksek artış yüzde 55,6 ile limonda gerçekleşti.
- Limonu; yeşil mercimek (%29,6), sivri biber (%27,5), yumurta (%17,8) ve kırmızı mercimek (%13,1) izledi.
- En büyük düşüş ise yüzde 41,2 ile yeşil soğanda yaşandı.
- Karpuz (%41), patates (%39,1), patlıcan (%38,5) ve kabak (%38,3) fiyatı en çok düşenler arasında yer aldı.
Girdilerdeki artış üreticiyi zorluyor
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği için girdi maliyetlerindeki artışa dikkat çekti.
İran-İsrail gerilimi sonrası:
- DAP gübresi yüzde 10,4,
- Kompoze gübre yüzde 8,
- Amonyum sülfat yüzde 2,
- Kalsiyum amonyum nitrat yüzde 1 oranında arttı.
Yıllık bazda:
- Üre gübresi yüzde 90,
- DAP gübresi yüzde 55 zamlandı.
Ayrıca:
- Mazot yüzde 23,4,
- Besi yemi yüzde 34,
- Süt yemi yüzde 31 oranında zamlandı.
Fiyat artışlarının nedenleri
Bayraktar, ürün bazlı fiyat değişimlerinin gerekçelerini şu şekilde sıraladı:
- Limon: Depolama kaynaklı fire ve arz azlığı fiyatı artırdı.
- Karpuz: Arz fazlalığı ve düşük talep fiyatları aşağı çekti.
- Patlıcan ve kabak: Üretim fazlası nedeniyle fiyatlar düştü.
- Yumurta: Arz-talep dengesindeki değişim fiyat artışını tetikledi.
Bayraktar, gübre ve yem gibi girdilerde acil destekleme politikaları geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Aksi halde, üreticinin maliyet karşısında dayanmasının zor olacağını ifade etti.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Yatırımcılar kazandı: Hisse senedi fonları zirvede!