Verilere göre, TCMB’nin 2017 yılında 600 milyon dolar olan swap borcu, 2023 yılında 23,7 milyar dolara yükseldi. Aynı şekilde, 2017’de herhangi bir yükümlülüğü bulunmayan yurt dışına olan depo borçları ise bu yıl 22,6 milyar dolara çıktı.
Yurt dışına olan swap borcu 2023 yılında 200 milyon dolar azalırken, depo borcu ise 2022’ye göre 13,7 milyar dolar arttı.
TEKRAR ELE ALINMASI GEREKİYOR
Konuyla ilgili olarak açıklama yapan TCMB’nin eski Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara, “Eskiden TCMB’nin net döviz pozisyonunun eksi olması ulusal güvenlik açısından büyük bir sorun olarak görülmezdi çünkü borcun çoğunluğu yurt içi bankalara aitti. Ancak son yıllarda TCMB’nin yurt dışı borcunun hızla artması, 45 milyar doları aşması, bu konunun tekrar ele alınmasını gerektiriyor” şeklinde değerlendirmede bulundu.
TCMB, 17 Ağustos 2018 tarihinde Katar Merkez Bankası ile gerçekleştirdiği ilk swap anlaşmasını imzalamıştı. Bu anlaşma, 26 Kasım 2019 ve 20 Mayıs 2020 tarihlerinde iki kez revize edilerek Türk lirası ve Katar riyaline denk gelen 15 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşmıştı.
TCMB, 2018 sonrası dönemde Çin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Güney Kore’nin merkez bankalarıyla da swap anlaşmaları yapmıştı.
NET REZERV EKSİDE
TCMB’nin net rezervi 2 Haziran haftasında eksi 4,4 milyar dolardan eksi 5,7 milyar dolara gerileyerek tarihi düşük seviyeye ulaştı. Net rezerv, son 3 haftadır negatif bölgede bulunuyor. Brüt rezerv ise 2 milyar dolarlık bir artışla 100,4 milyar dolara yükselirken, swap harici net rezerv ise eksi 61,2 milyar dolara geriledi.