İsrail Başbakanı Netanyahu, dünya liderlerinin başa çıkmaya çalıştığı Trump’ın yeni gümrük vergisi hamlesi konusunda Beyaz Saray’a davet edilen ilk lider oldu. Netanyahu’nun bu ziyareti, hem bölgedeki çatışmalar hem de ekonomik ilişkiler açısından kritik önem taşıyor.
GÜMRÜK KRİZİ TELEFONDAKİ ŞİKAYETLE BAŞLADI
Beyaz Saray’dan gelen sürpriz davetin perde arkası dikkat çekici. İsrailli yetkililerin aktardığına göre Trump’ın daveti, iki liderin geçen Perşembe günü yaptığı telefon görüşmesinde Netanyahu’nun gümrük vergisi şikayetini dile getirmesinin ardından geldi. İsrail Başbakanı yola çıkmadan önce yaptığı açıklamada, “Rehineler, Gazze’de zafer elde etme ve tabii ki İsrail’e de uygulanan gümrük rejimini görüşmeye gidiyorum” sözleriyle ziyaretin gündemini özetledi.
40 YILLIK ANLAŞMAYA GÖLGE DÜŞTÜ
Görüşmenin ekonomik boyutu, 40 yıl önce imzalanan ABD-İsrail Serbest Ticaret Anlaşması’nın geleceğini ilgilendiriyor. İsrail, Amerikan mallarının yüzde 98’ine zaten gümrük vergisi uygulamıyordu. Kalan yüzde 2’lik dilime uygulanan vergiyi de Trump’ın dünya çapındaki ek vergi açıklamasından bir gün önce tamamen kaldırmıştı. Ancak bu jest, Trump’ın İsrail’i yüzde 17’lik gümrük vergisi listesine dahil etmesine engel olamadı.
TRUMP: “ORTA DOĞU’DA SUSTURULMASI GEREKEN ÇOK ŞEY VAR”
ABD Başkanı, Netanyahu ile yapacağı görüşme öncesinde dikkat çekici açıklamalarda bulundu. Air Force One uçağında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, “Şu anda Orta Doğu’da susturulması gereken pek çok şey oluyor” ifadesiyle bölgedeki gerilimlere işaret etti. Trump, görüşmede “ticaret ve bariz bir konu” hakkında konuşacaklarını belirterek, “O bariz konunun ne olduğunu biliyor musunuz? Sadece ortalığı yatıştırmak için ticaret yapmaya çalışmak” sözleriyle diplomatik bir yanıt verdi.
MACARİSTAN ZİYARETİ: YARGI KRİZİNE ÇÖZÜM ARAYIŞI
Netanyahu, Washington ziyareti öncesinde tamamladığı Macaristan temaslarında ise başka bir diplomatik krize çözüm aradı. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Kasım ayında Netanyahu hakkında savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediği gerekçesiyle çıkardığı yakalama kararı sonrası Macaristan, mahkemeden çekilme kararı aldı.
Macar Başbakan Viktor Orban, Perşembe günü Netanyahu ile düzenlediği ortak basın toplantısında bu kararı resmen duyurdu. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden çekilme sürecinin bir yıl süreceğini belirten Orban, haftalık radyo röportajında “misafirlerimizi tutuklamak gibi bir adetimiz yok” diyerek İsrail liderine desteğini gösterdi.
Netanyahu’nun dört günlük Macaristan ziyareti, siyasi analistlere göre yakalama kararının etkilerini azaltmak için bir diplomatik hamle olarak değerlendiriliyor. Ziyaret sırasında İsrail Başbakanı, Yahudi cemaati temsilcileriyle buluştu, Tuna Nehri kıyısındaki Soykırım Anıtı’nı ziyaret etti ve bir üniversiteden fahri doktora unvanı aldı.
Uzmanlar, Trump ile Netanyahu arasındaki bu görüşmenin, hem İsrail’in ekonomik çıkarları hem de Orta Doğu’daki çatışmaların geleceği açısından kritik bir dönüm noktası olabileceğini belirtiyor. (Dış Haber Servisi)