Sırrı Süreyya Önder, 7 Temmuz 1962’de Adıyaman’da dünyaya geldi. Babası, Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) Adıyaman’daki kurucularından olan bir berber ve arzuhalciydi. Sekiz yaşında babasını kaybeden Önder, annesi ve dört kardeşiyle dedesinin evine taşındı. Çocukluğunda bir fotoğrafçıda çıraklık yaptı, 16 yaşından sonra ise Sıtma Savaş Teşkilatı’nda mevsimlik işçi olarak çalıştı.
12 Eylül 1980 darbesi öncesinde işini kaybeden Önder, lastik tamirciliği yaparak geçimini sağladı. 1978’de, Adıyaman Lisesi’nde öğrenciyken Maraş Katliamı’nı protesto ettiği için tutuklandı. Serbest kaldıktan sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni kazandı. Ancak 12 Eylül darbesiyle birlikte gözaltına alındı ve işkenceli sorguların yapıldığı DAL biriminde 105 gün tutuldu. Toplamda yedi yıl cezaevinde kaldı.
SİNEMADAN SİYASETE: BEYNELMİLEL’DEN MECLİS’E
Önder, sinema dünyasına senarist, yönetmen ve oyuncu olarak adım attı. 2006 yapımı Beynelmilel filmiyle büyük beğeni topladı. 12 Eylül dönemini anlatan bu film, ulusal ve uluslararası festivallerde pek çok ödül kazandı. Emret Komutanım, Düğün Dernek, İtirazım Var gibi projelerde senarist ve oyuncu olarak yer aldı.
Siyasi kariyerine ise 2011’de BDP destekli bağımsız milletvekili olarak başladı. HDP’den İstanbul ve Ankara milletvekili seçildi. 2023’te DEM Parti’den İstanbul Milletvekili olarak yeniden Meclis’e girdi ve TBMM Başkanvekili oldu.
KOBANİ DAVASI VE SİYASİ MÜCADELESİ
2013 Gezi Direnişi’nde yaralanan Önder, Kürt sorununda çözüm sürecinde aktif rol oynadı. 2018’de bir konuşması nedeniyle hapis cezasına çarptırıldı, ancak Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla serbest kaldı. Mayıs 2024’te Kobani davasından beraat etti.
VEDA: 18 GÜNLÜK YAŞAM MÜCADELESİ
Önder, 15 Nisan’da aort yırtılması nedeniyle acil ameliyata alındı. 12 saat süren operasyonun ardından yoğun bakıma kaldırıldı. Doktorlar, “kurtulma ihtimali zayıf da olsa umut var” dese de, 18 günlük tedavi süreci çoklu organ yetmezliğiyle sonuçlandı.
Sinema, siyaset ve mücadeleyle geçen bir ömrün ardından Sırrı Süreyya Önder, 62 yaşında hayata veda etti.
DİKKAT ÇEKEBİLİR: Sırrı Süreyya Önder hayatını kaybetti