Nöbetçi Eczaneler
Avrupa Birliği (AB), savunma alanındaki yatırımlarını artırmak amacıyla 150 milyar avroluk yeni bir savunma fonunu hayata geçiriyor. AB Konseyi tarafından onaylanan “Avrupa için Güvenlik Eylemi” (SAFE) adlı fon, Birliğin savunma kapasitesini güçlendirmeyi ve Rusya kaynaklı tehditlere karşı hazırlıklı olmayı hedefliyor.
DW Türkçe’nin haberine göre, fon kapsamında AB üyesi ülkelerle belirli üçüncü ülkeler arasında ortak üretim ve tedarik projeleri finanse edilecek. Yeni fon, 29 Mayıs tarihinde resmen yürürlüğe girecek.
FONDAN NASIL YARARLANILACAK?
SAFE kapsamındaki kaynaklar, üye ülkelerin talebi üzerine ve ulusal savunma planları temelinde uzun vadeli kredi olarak aktarılacak. Krediler, AB bütçesi güvencesinde sağlanacak. Ancak Almanya gibi piyasadan uygun koşullarla kredi alabilecek ülkelerin doğrudan fondan yararlanması beklenmiyor.
Fon kapsamında kredi alabilmek için projelerde en az iki AB üyesinin ortak başvurusunun olması gerekiyor. Bununla birlikte, mevcut jeopolitik koşullar nedeniyle geçici olarak tek ülkenin başvurusu da mümkün kılınıyor, ancak bunun sınırlı tutulacağı belirtiliyor.
TÜRKİYE VE ÜÇÜNCÜ ÜLKELER DE DAHİL OLABİLECEK
SAFE fonu, AB dışındaki belirli ülkeleri de kapsıyor. Ukrayna’nın yanı sıra Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri de AB’ye üye ülke statüsünde değerlendirilecek. Böylece İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre gibi ülkeler hem projelere dahil olabilecek hem de kendi savunma sanayilerinden AB’ye satış yapabilecek.
Bu ülkelerin yanında, Türkiye’nin de içinde bulunduğu katılım sürecindeki ülkeler, üye adayı ülkeler ve potansiyel adaylar ile Britanya gibi AB’yle savunma ortaklığı anlaşması olan ülkeler de ortak tedarik projelerine katılabilecek.
SAVUNMA ÜRÜNLERİ İKİ KATEGORİYE AYRILDI
SAFE kapsamında finanse edilecek savunma ürünleri iki ana kategoride değerlendirilecek. İlk grupta mühimmat, topçu sistemleri, kara muharebe araçları, siber güvenlik çözümleri ve askeri hareketlilik altyapısı yer alıyor. İkinci grupta ise İHA sistemleri, hava ve füze savunmaları, stratejik hava taşımacılığı, yapay zeka uygulamaları, elektronik harp sistemleri ve uzay teknolojileri bulunuyor.
YERLİLİK ŞARTI GETİRİLDİ
Fondan yararlanabilmek için önemli bir koşul da “yerlilik” şartı olarak belirlendi. Nihai ürünün en az yüzde 65’inin AB ülkeleri veya belirlenen ortak ülkelerden tedarik edilmesi gerekiyor. Dış kaynaklı bileşenlerin toplam maliyetin yüzde 35’ini aşmasına izin verilmeyecek.
Bu şartla AB, savunma sanayiinde kendi üretim kapasitesini güçlendirmeyi ve dışa bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. Aynı zamanda, Avrupa savunma sanayiinin rekabet gücünü artırmayı amaçlıyor.
SAFE fonunun, Avrupa savunma sanayiinin üretim kapasitesini artırmasının yanı sıra, acil savunma ihtiyaçlarına yanıt verebilme kabiliyetini güçlendirmesi ve özellikle Rusya’dan kaynaklanan tehditlere karşı hazırlıklı olunmasını sağlaması bekleniyor.