BM: ‘Çernobil kalkanı artık koruma sağlamıyor’

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Ukrayna’daki Çernobil nükleer santralini çevreleyen koruyucu yapının, yıl başında gerçekleşen insansız hava aracı saldırısının ardından artık temel güvenlik işlevlerini yerine getiremediğini açıkladı.

Birleşmiş Milletler’in nükleer gözlem kurumundan bölgeye giden denetçiler, 1986’daki felaket sonrası reaktörü çevrelemek için inşa edilen dev kubbenin “sınırlama kapasitesi dahil olmak üzere kritik güvenlik fonksiyonlarını kaybettiğini” bildirdi.

Ukrayna, Şubat ayında düzenlenen saldırıdan Rusya’yı sorumlu tutarken, Moskova bu iddiayı reddetmişti.

IAEA, yapının “daha fazla bozulmasını önlemek” için onarım çalışmalarının zorunlu olduğunu vurguladı.

“Risk düşük, panik gerekmiyor”

BBC’ye konuşan Portsmouth Üniversitesi’nden çevre bilimci Prof. Jim Smith ise durumun acil bir tehlike oluşturmadığını belirtti. Smith, bölgedeki en büyük tehdidin rahatsız edici radyoaktif toz olduğunu ancak bunun kalın bir beton “lahit” içinde tutulması nedeniyle risk seviyesinin düşük olduğunu söyledi.

1986’da meydana gelen patlama Avrupa genelinde halk sağlığı alarmı yaratmış, eski Sovyetler Birliği reaktörün üzerine geçici bir beton lahit inşa etmişti. Yaklaşık 30 yıl ömür biçilen bu yapı yerine, radyoaktif yayılımı en az 100 yıl engellemesi planlanan koruyucu kabuk daha sonra inşa edildi.

Drone saldırısının etkileri inceleniyor

IAEA geçen hafta, Şubat ayındaki drone saldırısının ardından yürütülen inceleme sonuçlarını paylaştı. Rapora göre saldırı, çelik dış kaplamada yangına yol açtı.

Müfettişler, yük taşıyan ana yapılarda veya izleme sistemlerinde kalıcı hasar bulunmadığını, çatıda belirli onarımların yapıldığını aktardı. Ancak IAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, “Daha fazla yıpranmayı önlemek ve uzun vadeli nükleer güvenliği sağlamak için zamanında ve kapsamlı bir restorasyon şarttır” dedi.

Saldırı altındaki enerji altyapısı da denetleniyor

BM’nin nükleer gözlemcisi Aralık ayından bu yana, Rusya’nın hedef aldığı Ukrayna enerji altyapısına yönelik denetimlerini de sürdürüyor.

Rusya’nın, önemli bir sanayi merkezi olan Kremençuk’a gece boyunca hava saldırıları düzenlediği bildirildi.

IAEA ekipleri, Çernobil’in yanı sıra nükleer güvenlik açısından kritik öneme sahip elektrik trafo merkezlerinde de değerlendirmeler yapıyor. Grossi, bu tesislerin “tüm nükleer santrallerin reaktör soğutma sistemleri ve diğer güvenlik mekanizmaları için hayati önemde olduğunu” ifade etti.

İlginizi çekebilir: Ahmet Çakar hastaneye kaldırıldı