DEMOKRAT GÜNDEM- İzenerji ve İzelman şirketlerinde çalışan 23 bin işçinin geleceğini belirleyecek 2025-2026 Dönemi Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde yaşanan tıkanıklık, greve doğru sürükleniyor. DİSK Genel-İş Sendikası’nın aldığı grev kararına karşı İzmir Büyükşehir Belediyesi, kamuoyuna detaylı bir açıklama yaparak sendika taleplerinin makul olmadığını savundu.
YÜZDE 184 ARTIŞ TEKLİFİ
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin açıklamasına göre, 1 Ocak 2024’te 763,44 TL olan günlük taban ücret için sendikanın masada tuttuğu teklif 2.168,18 TL seviyesinde. Bu rakam, yıllık bazda %184’lük bir artışa denk geliyor.
Sendika teklifine göre, 112 günlük yıllık ikramiye ile birlikte aylık ortalama en düşük net ücret 82 bin TL, en yüksek net ücret ise 94 bin TL’ye ulaşacak. Bir çalışan için vergi ve sigorta dahil toplam maliyet 154 bin TL’yi bulacak.
32 MİLYAR LİRALIK FATURA
Belediye’nin sunduğu alternatif teklifte ise ikramiye dahil aylık en düşük ücret 59 bin TL, en yüksek ücret 76 bin TL olarak öneriliyor. İki şirketin çalışanları için bu teklifin yıllık maliyeti 24 milyar lira olarak hesaplanırken, sendika taleplerinin karşılanması halinde maliyet 32 milyar TL’ye çıkacak.
“Böyle bir maliyetin belediyemizce karşılanması ne yazık ki mümkün değildir” diyen belediye, kaynak yönetiminde “basiretli davranmak” zorunda olduklarını vurguladı.
TARTIŞMALI PRİM TALEPLERİ
Sendikanın taslağında yer alan bazı talepler ise belediye tarafından kategorik olarak reddedildi. Bunlar arasında işe 15 gün devam eden işçi için aylık ücretin %15’i oranında “işe devam primi” ve yıl içinde sağlık raporu almayan çalışanlara 46 yevmiye tutarında “teşvik primi” bulunuyor.
Belediye, “Çalışanlarımızın normal çalışma saatlerinde işe devam etmeleri için teşvik primi talep edilmesi ve hastalanarak istirahat etmeleri gerektiğinde sağlık raporu almamaları için teşvik primi verilmesi kabul edilmemiştir ve edilmeyecektir” açıklamasında bulundu.
53 AYRI KALEMDE YAN ÖDEME
Genel-İş’in taslağında ‘kıdem zammı’, ‘sorumluluk zammı’, ‘iş riski’, ‘koku primi’, ‘saha primi’, ‘aile yardımı’, ‘çocuk yardımı’, ‘yemek yardımı’, ‘ulaşım yardımı’, ‘birleşik sosyal yardım’ gibi 53 ayrı kalemde yan ve sosyal ödeme talep ediliyor.
Ayrıca sendika, haftalık çalışma süresinin 40 saate düşürülmesi, kanunda 30 gün olan kıdem tazminatının 70 güne çıkarılması ve 26 farklı sebeple ücretli sosyal izin verilmesi gibi düzenlemeleri de istiyor.
“HALK KAYNAKLARINI KORUMAK ZORUNDAYIZ”
İzmir Büyükşehir Belediyesi, belediye şirketlerinin “patron şirketi” olmadığını, sermaye ve bütçelerinin halka ait olduğunu hatırlatarak, “Korumakla ve basiretli davranmakla yükümlüyüz” mesajını verdi.
Açıklamada, “Kamucu mali politika, tutarlı mali disiplin, verimli çalışma hayatı ve sosyal devlet ilkesine dayalı bir kaynak yönetimi muhafaza edilmek durumundadır” ifadelerine yer verildi.
HUKUKİ SÜREÇ BAŞLAYACAK
Belediye, sendikanın grev hakkını saygıyla karşıladıklarını belirtirken, “Grev uygulamasında kanun nazarında himaye edilmeyecek eylemlerle karşılaşılması halinde hukuki başvurularda bulunacağız” uyarısında da bulundu.
Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde “karşı taraf” olmadığını, sendika temsilcileri ve temsil ettikleri işçilerin “çalışma arkadaşları” olduğunu vurgulayan belediye, yapıcı çözüm arayışını sürdüreceğini belirtti.
İZMİR BÜYÜKLEHİR BELEDİYESİ’NİN AÇIKLAMASININ TAM METNİ:
“İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden İzenerji ve İzelman’da toplam 23 bin işçimizi kapsayacak 2025-2026 Dönemi Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde mutabakat sağlanamadığı gerekçesiyle DİSK Genel-İş Sendikası tarafından 29 Mayıs tarihinden itibaren grev uygulamasına başlanacağı ilân edilmiştir. Elbette sendikalarımızın grev çağrısında bulunmaları ve çalışma arkadaşlarımızın bu çağrılara uyarak greve katılmaları hukukî haklarıdır ve tarafımızca saygıyla karşılanmaktadır. Bununla birlikte, Genel-İş Sendikası’nın toplu görüşmelerdeki uzlaşmama kararını ve grev ilânını haklı bulmadığımızı kamuoyumuzla paylaşmak durumundayız.
Genel-İş’in 1 Ocak 2024’te 763,44 TL olan günlük taban ücret için hâlihazırda görüşme masasındaki teklifi 2.168,18 TL’dir. Bu teklif, 1 Ocak 2024/2025 dönemi bakımından yıllık yüzde 184 artışa tekabül etmektedir.
Yıllık 112 günlük ikramiye ile birlikte Genel-İş teklifine göre aylık ortalama en düşük net ücret 82 bin TL ve en yüksek net ücret 94 bin TL hesap edilmektedir ki, bir çalışan için vergi-sigorta toplam maliyet 154 bin TL’ye ulaşmaktadır.
Belediyemizin teklifi, 1 Ocak tarihinden itibaren ikramiye dahil aylık en düşük ücret 59 bin TL, en yüksek 76 bin TL seviyesindedir. İki şirketimizin çalışanları için bu teklifimizin yıllık maliyeti 24 milyar liradır. Genel-İş’in talepleri doğrultusunda oluşacak yıllık maliyet ise 32 milyar TL’yi bulmaktadır. Böyle bir maliyetin belediyemizce karşılanması ne yazık ki mümkün değildir.
Genel-İş’in sunduğu taslakta işe 15 gün devam eden işçi için aylık ücretin yüzde 15’i nispetinde ‘işe devam primi’ talep edilmektedir. Ayrıca yıl içinde sağlık raporu almayan işçilere 46 yevmiye tutarında teşvik primi ödenmesi istenmektedir. Çalışanlarımızın normal çalışma saatlerinde işe devam etmeleri için teşvik pirimi talep edilmesi ve hastalanarak istirahat etmeleri gerektiğinde sağlık raporu almamaları için teşvik primi verilmesi belediyemiz ve iştiraklerimizce kabul edilmemiştir ve edilmeyecektir.
Bunların dışında ‘kıdem zammı’, ‘sorumluluk zammı’, ‘iş riski’, ‘koku primi’, ‘saha primi’, ‘aile yardımı’, ‘çocuk yardımı’, ‘yemek yardımı’, ‘ulaşım yardımı’, ‘birleşik sosyal yardım’ gibi 53 ayrı kalemde yan/sosyal ödeme talep edilmektedir.
Genel-İş teklifinde haftalık çalışma süresi 40 saate çekilmekte, kanunda 30 gün olan kıdem tazminatı 70 güne çıkarılmakta, evlilik izni 7’den 10 işgününe, doğum yapan işçinin (yasal 16 haftaya ek) izni 3’ten 7 haftaya, eşi doğum yapan işçinin izni 7’den 15 işgününe, çocuğu evlenen işçinin izni 5’ten 10 işgününe, resmî daireler nezdindeki işler için izni 2’den 5 işgününe çıkarılması ve bu şekilde 26 ayrı sebeple ücretli sosyal izin talep edilmektedir.
Genel-iş Sendikası’nın Toplu İş Sözleşmesi taslağında yer alan ve hâlihazırda görüşme masasında tuttuğu taleplerinin ülkemiz gerçekleriyle ve belediyemizin sahip olduğu koşullarla bağdaşır yanı bulunmamaktadır. Belediyemizin iştiraki durumundaki şirketler, kanun uyarınca kurulmuş olan ve belediyelere verilen görev ve hizmet alanlarında faaliyet yürütmekle görevli kuruluşlardır. Her ne kadar 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na ‘özel hukuk’ hükümlerine göre kurulmuş olsalar da belediye şirketleri ‘patron şirketi’ değildir, sermayesi ve bütçesi halkımıza aittir ve belediyemize emanet edilmiştir. Korumakla ve basiretli davranmakla yükümlüyüz. Kamucu malî politika, tutarlı malî disiplin, verimli çalışma hayatı ve sosyal devlet ilkesine dayalı bir kaynak yönetimi muhafaza edilmek durumundadır. Bu ilke ve politikanın, çalışanlarımızla birlikte hayata geçirilmesi toplu iş sözleşmelerinin ana temasını oluşturmalıdır. Bu anlamda sürdürdüğümüz toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin ‘karşı tarafı’ yoktur; sendika temsilcileri ve temsil ettikleri işçiler, çalışma arkadaşlarımızdır.
Yinelemek isteriz ki, sendikalarımızın grev çağrısı ve çalışanlarımızın bu çağrılara uyarak greve katılmaları hukukî haklarıdır; bununla birlikte, grev uygulamasında kanun nazarında himaye edilmeyecek eylemlerle karşılaşılması hâlinde hukukî başvurularda bulunacağız. (Haber Merkezi)