Nöbetçi Eczaneler
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye’de üretilen altınları alma işlemini geçici olarak durdurdu. 2017 yılında yapılan bir düzenlemeyle Türkiye’de üretilen tüm altınların alma hakkı öncelikli olarak Merkez Bankası’nda bulunuyordu.
TCMB, yerel madenlerde üretilen altın alımlarını durdurarak, sektöre nefes aldırmayı ve piyasadaki fiyat farkını azaltmayı hedefliyor.
Uluslararası piyasa ile Makas Açıldı
Ekonomim.com’a bilgi veren Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, altın alımlarındaki durmanın yurt içinde özellikle fiyatlara yönelik bir hamle olabileceğini belirterek “Merkez Bankası altın ithalatına bir kota koydu. Bu kotayı koyunca iki şey gerçekleşti.
Kağıt üzerinde altın ithalatı biraz azalmış gibi görünüyor ama maalesef başka yollara yönelenler de oldu. Ekonomi tarafında ise uluslararası piyasalardaki fiyatla Türkiye’deki fiyatlarda makas açılmaya başladı.
Dünya Altın Konseyi verilerine göre, Türkiye’nin mevcut altın rezervi 643 ton civarında ve dünyada 9. sırada yer alıyor. Yüzde 100 doğru bir iş yapılarak, Türkiye’de üretilenin hepsini TCMB satın aldığı için, bu fiyat makasının açılması piyasayı kötü etkiledi” dedi.
Mehmet Yılmaz ayrıca, altın alımlarının durmasının nedenleri arasında fiyat makasının kapanması amacıyla rezervden altın vermek yerine iç üretimin piyasaya verilmesinin bir yöntem olarak izlenebileceğini belirtti. Bu durumun hem fiyat makasını kapatmak hem de diğer yolları engellemek için önemli olduğunu ifade etti.
Alımların yeniden başlaması
Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, alımların yeniden başlayıp başlamayacağına yönelik olarak “Şunu çok iyi biliyoruz; 4,5-5 yıldır sürekli alım vardı. Geçmişte de 1-1,5 aylık bir ara dönem olmuştu. Bu dönem de muhtemelen 2-3 ay kadar geçici bir dönem olacaktır. Yeniden alımlar başlayacaktır diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Cari açığa etkisi
Cari açık üzerinde önemli bir etkisi olan altın alımları ve fiyatlarının, iç alımın durdurulmasıyla nasıl etkileneceğini Yılmaz şöyle değerlendirdi:
“Bu durum ayrıca cari açık için hem negatif hem de pozitif etki edecek bir gelişme. Fiyatta realizasyon negatif etki olacaktır. Bir bu kadar da ithalatı da düşürebileceğiniz için pozitif etkisi de olacaktır.”
Merkez bankası piyasadaki oynaklık için pozisyon alıyor
Ekonomim.com’a konuşan Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Yücel, TCMB’nin altın alımlarının durdurulduğunu doğruladı. Yücel, alımların durmasının sebepleriyle ilgili olarak da Merkez Bankası’nın rezerv çeşitlendirmesi veya küresel piyasalardaki oynaklık nedeniyle pozisyon alımı olabileceğini söyledi.
İthalata getirilen kotayla çelişkili
TCMB Eski Kıdemli Ekonomisti Dr. Ali Çufadar, altın alımlarının ekonomik programa etkisi olduğunu belirtirken, rezervleri artırmaya yönelik alımların önemli olduğunu vurguladı. Çufadar ayrıca, alımların durmasının ithalat kotasıyla çelişebileceğini söyledi.
Dünya altın konseyine göre Türkiye üçüncü sırada
2025 yılında Merkez Bankası yöneticilerinin de belirttiği gibi, rezervlerin güçlendirilmeye çalışıldığı bir yıl oldu. Dünya Altın Konseyi verilerine göre TCMB, dünyada en çok altın alan üçüncü ülke konumunda. 2025 yılı 3. çeyrek verilerinde, geçen yılın aynı dönemine göre altın alımları yüzde 13 artarken, önceki çeyreğe göre yüzde 6 azaldı.
17 Ekim ile sona eren haftada TCMB’nin toplam rezervleri 198,4 milyar dolar, altın rezervleri ise 111,2 milyar dolar seviyesine ulaştı. 24 Ekim ile biten haftada ise küresel altın fiyatlarındaki düşüşle birlikte bu değerin yaklaşık 5 milyar dolar azalması bekleniyor.
Altın alımını durdurmak ne demek?
Merkez Bankası’nın altın alımını durdurması, Türkiye’deki madenlerden çıkan altınları bir süreliğine satın almaması anlamına geliyor. Normalde Türkiye’de üretilen altınları öncelikli olarak Merkez Bankası alıyor ve bu altınlar rezervlere ekleniyordu.
Alımların durmasıyla madenlerde üretilen altınlar doğrudan piyasaya satılabilecek. Uzmanlara göre bu karar, hem altın ithalatına uygulanan kısıtlamalar nedeniyle zorlanan sektöre nefes aldıracak hem de Türkiye ile dünya piyasaları arasındaki fiyat farkını daraltarak iç piyasada altın fiyatlarının daha dengeli seyretmesini sağlayacak.