Vefat eden sigortalıların yakınlarına bağlanan dul ve yetim aylıkları, bazı şartlar sağlandığında çifte hatta üç gelir kaynağına dönüşebiliyor. Özellikle kadınlar, hem babadan hem eşten ölüm aylığı alabiliyor. Üstelik kendi çalışmaları ya da emekli olmaları bu haklarını etkilemiyor.
Gelir durumu maaş oranını etkiliyor
Eşini kaybeden bir kişinin ölüm maaşında gelir durumu belirleyici rol oynuyor. Geliri olmayan eş, maaşın yüzde 75’ini alabiliyor. Ancak bir geliri varsa bu oran yüzde 50’ye düşüyor. Kocasını kaybeden kadınlar için sigortalılık süresi uygunsa, gelire bakılmaksızın maaş alma hakkı doğuyor.
Yetim aylığı kimlere veriliyor?
Yetim aylığı kız çocuklarına, evlenmedikleri ve sigortalı bir işte çalışmadıkları sürece bağlanıyor. Erkek çocukları ise öğrenci olmaları şartıyla 25 yaşına kadar yetim maaşı alabiliyor. Boşanmış ya da dul kadınlar hem kendi emekli maaşlarını hem de vefat eden eşlerinden kalan dul aylığını alabiliyor.
2008 sonrası düzenlemeler sınır getirdi
1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, çift maaş alımına sınırlamalar getirdi. Ancak ölüm tarihi 2008 öncesi olan sigortalılar için bazı istisnalar geçerliliğini koruyor.
Üç gelir birden mümkün mü?
Dul maaşı alan biri, aynı zamanda çalışabilir ve emekli olabilir. Bu durumda hem dul maaşı, hem kendi emekli maaşı hem de çalışma geliriyle üç gelir kaynağına sahip olunabiliyor.
900 gün prim yeterli
Dul aylığı alabilmek için SSK’lılar için en az 900 gün, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı içinse 1800 gün prim şartı aranıyor. Önceden askerlik ve doğum borçlanması ile günler tamamlanabiliyordu ancak bu imkan yeni düzenlemelerle sınırlandırıldı.