Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ALO 124 hattı üzerinden vatandaşları arayarak iş gücü, turizm ve eğitim gibi konularda anketler gerçekleştiriyor.
Bu aramalara yanıt vermeyen vatandaşlara, 2005 yılında yürürlüğe giren Türkiye İstatistik Kanunu’nun 54. maddesi uyarınca 15 bin 134 TL’ye kadar idari para cezası kesilebiliyor.
Anket yapılmadan önce vatandaşlara SMS gönderilerek aranacakları bilgisi paylaşılıyor. Ancak çağrılar cevapsız kaldığında ya da anket reddedildiğinde, yasal süreç başlatılabiliyor.
Kanun 2005 yılında yürürlüğe girdi
Söz konusu cezai yaptırımların dayanağını, Türkiye İstatistik Kanunu’nun 54. maddesi oluşturuyor. Ancak bu uygulama, birçok vatandaşın tepkisini çekiyor. Aramaların dolandırıcılık şüphesi yaratması, vatandaşları cevap vermekten alıkoyarken, şikayet platformlarında konuyla ilgili birçok başvuru yer alıyor.

Ünlü isim de cezadan kurtulamadı
2013 yılında, TÜİK’in Hanehalkı Bütçe Anketi kapsamında gazeteci ve sunucu Defne Samyeli’nin adresi örnek hane olarak belirlendi. Samyeli, yoğun iş temposu nedeniyle ankete katılamayacağını bildirince, 923 TL idari para cezası ile karşılaştı.
Samyeli, özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği gerekçesiyle cezaya itiraz ederek Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Ancak mahkeme, 2018 yılında başvuruyu reddederek cezayı yasal buldu.
TÜİK’in anketleri yasal, ancak tartışmalı
TÜİK’in telefonla yürüttüğü bu uygulama, sosyal ve ekonomik verilerin toplanması amacıyla yapılıyor. Ancak katılım zorunluluğu ve yüksek cezai yaptırımlar, uygulamanın kamuoyunda tartışılmasına yol açıyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Faizler düştü, kredi rekabeti kızıştı! En uygun krediler nerede?