DEMOKRAT GÜNDEM- Dünya ticaretinde gerilimin tırmandığı bir dönemde ABD kritik teknoloji ürünlerine yönelik sürpriz bir muafiyet kararı aldı. ABD İç Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu tarafından yayınlanan düzenlemeyle bilgisayarlar, akıllı telefonlar, çipler, çip üretiminde kullanılan makineler, işlemciler, modemler ve güneş panelleri gibi ürünlerin ek gümrük tarifelerinden muaf tutulacağı açıklandı.
VERGİ SAVAŞINDA STRATEJİK GERİ ÇEKİLME
Beyaz Saray’ın bu hamlesinin perde arkasında, Amerikan teknoloji sektörünün korunması yatıyor olabilir. Trump yönetiminin gümrük vergilerini %145’e kadar yükselttiği bir ortamda, kritik teknoloji ürünlerine muafiyet tanınması, küresel teknoloji tedarik zincirindeki bağımlılıkların ve iç piyasadaki fiyat artışı riskinin kabul edildiğini gösteriyor.
Bloomberg HT’nin aktardığına göre söz konusu muafiyet 5 Nisan itibarıyla ithal edilen veya antrepodan çekilen ürünler için geçerli olacak. Bu karar Çin ile tırmanan ticaret savaşında teknoloji ürünlerinin stratejik önemini vurgulayan bir adım olarak değerlendiriliyor.
NASIL BURAYA GELDİK? TARİFE TIRMANDIRMA SAVAŞI
ABD Başkanı Trump 2 Nisan’da ticaret ortaklarına “karşılıklı” gümrük vergilerini açıklamıştı. Temel gümrük vergisi oranı %10 olarak belirlenirken Avrupa Birliği’nden %20 ve İsrail’den %17 gümrük vergisi alınması kararlaştırılmıştı. Türkiye ise en düşük yüzdelik dilimde yer alarak %10’luk vergiye tabi tutulmuştu.
Asıl gerilim ise ABD-Çin hattında yaşandı. ABD’nin Çin’den alacağı vergi oranı %34 olarak belirlenmişti. Önceki vergilerle birlikte toplam oran %54’e ulaşmıştı. Çin ise bu adıma eşit şekilde %34’lük tarifeyle yanıt verdi.
“DÜNYA EKONOMİSİNE SAYGISIZLIK” SUÇLAMASI VE ESKALASYONDAKİ* SERT TIRMANIŞ
Trump, Çin’in misilleme hamlesini “dünya ekonomisine saygısızlık” olarak nitelendirdi ve bir gün süre vererek bu misillemeden vazgeçmezse %54’e ek %50 vergi alacağını açıkladı. Süre dolduğunda ABD, Çin’e gümrük vergilerini %104’e çıkardı.
Çin ise geri adım atmayarak %34’lük oranı %84’e çıkararak yanıt verdi. Trump bu cevaba daha da sert karşılık vererek toplamda %104’lük vergiyi %125’e yükseltti. Bu arada diğer ticaret ortakları için gümrük vergilerini 90 günlüğüne erteledi.
*Burada “eskalasyon”, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının şiddetlenmesi, vergilerin karşılıklı olarak artırılmasıyla birlikte ekonomik çatışmanın daha üst seviyeye taşınması anlamına geliyor.
RAKAMLAR ÇILDIRDI: %145’LİK TARİFE DUVARINI AŞMAK
Çin karşı hamle olarak ABD’den gelen malların artık en az %145 gümrük vergisine tabi olduğunu duyurdu. Son olarak ABD bu adıma karşılık elini daha da yükseltti ve Çin’den alınacak toplam ek verginin %145 olduğunu açıkladı.
Ancak şimdi ABD’nin bazı teknoloji ürünlerini muaf tutma kararı ticaret savaşında yeni bir sayfanın açılabileceğini gösteriyor. Uzmanlar bu kararın ABD’nin iç piyasasındaki teknoloji fiyatlarını koruma ve Amerikan teknoloji şirketlerinin üretim maliyetlerini düşük tutma amacı taşıdığını değerlendiriyor.
KÜRESEL TEKNOLOJİ TEDARİK ZİNCİRİ ETKİLENECEK
Küresel teknoloji endüstrisi bu gelişmeyi yakından takip ediyor. Akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve çipler gibi ürünlerin muaf tutulması Apple, Dell, HP gibi Amerikan teknoloji devlerinin üretim maliyetlerinin artmasını engellemeyi amaçlıyor olabilir.
Teknoloji sektörü analistleri ABD’nin bu hamlesinin Çin’i de benzer bir adım atmaya teşvik edebileceğini ve iki ülke arasındaki gerilimin en azından teknoloji ürünleri özelinde yumuşayabileceğini öngörüyor.
Dünya ticaretindeki bu gerilimin önümüzdeki dönemde nasıl şekilleneceği ve diğer ülkelerin bu durumdan nasıl etkileneceği merak konusu. Ticaret savaşlarında yaşanan bu beklenmedik gelişme, küresel ekonominin kırılgan dengesini nasıl etkileyecek hep birlikte göreceğiz. (Dış Haber Servisi)