Nöbetçi Eczaneler
Aliağa’da iki yeni gemi söküm tesisi için süreç başlatıldı. Avrupa Birliği’nin onayladığı tesislerde dahi Aliağa’da asbest ve kimyasal atık içeren gemilerin sökümüyle ilgili sorunların devam ettiği, ancak henüz bir çözüm bulunamadığı konusunda yaşam savunucuları uyarıda bulundu.
İzmir Aliağa’daki gemi söküm tesislerinde, asbest ve çeşitli kimyasal atıkları barındıran gemilerin usule uygun sökülmemesi ve tehlikeli atıkların uygun şekilde yönetilmemesi konusu, uzun süredir gündemde. Son olarak, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun Aliağa’da faaliyet gösteren iki yeni gemi söküm tesisini onaylama süreci başladı.
Cumhuriyet gazetesinden Cengiz Karagöz’ün haberine göre, AB Komisyonu’nun bu süreç için başlattığı bir aylık görüş alma süreci geçtiğimiz pazartesi günü sona erdi. Eğer Komisyon, söz konusu tesislere onay verirse, Aliağa’da AB onaylı tesis sayısı 11’e yükselecek. Ancak, bu süreçte yaşam savunucuları ve sendikalar, Aliağa’daki gemi söküm tesislerinde yaşanan sorunlara dair endişelerini dile getirdi.
Görüşler Önemli
Gemi Söküm Platformu’ndan avukat Ekin Sakin, Komisyon’un gemi geri dönüşüm tesisleri listesini güncellediğini ve toplumun bu süreçte görüşlerini bildirebildiğini belirtti. Ancak Sakin’e göre, Aliağa’daki AB onaylı tesislerin birçoğunda eksiklikler tespit edildi ve bu eksikliklerin çözümü ya da etkili yaptırımlar uygulanmadı.
Gemi Söküm Platformu’ndan (NGO Shipbreaking Platform) avukat Ekin Sakin, “Komisyon güncellemenin ardından yeni onaylı tesis listesi öneriyor. AB üyesi ülkelerin katıldığı bir toplantı düzenleniyor ve liste burada onaya sunuluyor. Bu sürece dair herkes, kurum ve kişi fark etmeksizin hukukçular, yaşam savunucuları, sendikalar, demokratik toplum örgütleri ve yurttaşlar görüş bildirebiliyor. Bir ay boyunca toplumun görüşü alınıyor. Her ne kadar karar AB’ye üye ülkeler tarafından verilse de bu mekanizmaya görüş sunmak karar alma sürecine dahiliyet için çok önemli” diye konuştu. Aliağa’daki AB onaylı gemi söküm tesislerinin birçoğunda eksiklikler tespit edildiğine dikkat çeken Sakin, “Onay alan tesislerde de sorunlar yaşanabiliyor. Ancak bu tesislerde ya sorunların çözümü sağlanmadı ya da etkili bir yaptırımı uygulanmadı” dedi.
Denetimler Yetersiz
Ayrıca, Depo, Liman, Tersane ve Deniz İşçileri Sendikası’nın (DGD-SEN) konuyla ilgili AB Komisyonu’na sunduğu görüşte, gemi söküm tesislerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği koşullarının yeterince sağlanmadığı ve denetimlerin yetersiz kaldığı belirtildi. Sendika raporunda, gemi geri dönüşüm şirketlerinin asbest, poliklorlu bifeniller (PCB’ler), zararlı boyalar ve diğer tehlikeli maddelerin bertarafında uygun koşulları sağlamadığı vurgulandı.
Sağlık İçin Tehlikeli
Birçok hukukçu ve yurttaşın konuya ilişkin verdiği görüşte de denetimsizlik vurgusu öne çıktı. Mevcut tesislerin insan ve çevre sağlığı açısından riskli olduğuna işaret edilen açıklamalarda, “Eksikliklerin giderilmesi beklenmeden mevcut tesislere onay verilmeye devam edilmesi ve listeye iki yeni tesisin eklenmesi endişe vericidir” uyarısı yapıldı.
Aliağa’daki gemi söküm tesislerinde yaşanan bu sorunların çözümü için ilgili kurumların daha etkin önlemler alması ve denetimlerin sıkılaştırılması gerektiği belirtiliyor.