Milyonlarca vatandaşın gözü Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapacağı toplantıya kilitlenirken, ‘bölgesel’ asgari ücret tartışmaları da yeniden konuşulmaya başlandı. İşte ayrıntılar…
2024’e sayılı günler kala milyonların gözü, belirlenecek olan yeni asgari ücrete çevrildi. Yaklaşık 7 milyondan fazla insanı ilgilendiren yeni asgari ücretle ilgili süreç 11 Aralık tarihinde başladı. İlk toplantının ardından taraflar pazartesi günü ikinci kez bir araya gelecek. Asgari ücrete ne kadar zam geleceği tartışılırken, bölgesel asgari ücret iddiaları bir kez daha gündeme geldi.
Asgari ücretin uygulandığı ilk dönem olan 1951-1967 yılları arasında, yerel düzeyde ekonomik ve sosyal farklılıklar dikkate alınarak komisyonlar aracılığıyla asgari ücret belirlendi. 1967 yılında ikinci dönem olarak ayrılabilecek olan 1967-1974 yılları arasında asgari ücret bölgesel gelişmişlik düzeylerine göre hesaplandı.
1974’ün ikinci yarısından sonra ulusal sisteme geçildi
1969-1973 yılları arasında yalnızca sanayi sektörü için belirlenen bölgesel asgari ücret, 1973 yılında tarım ve orman kesimi için de ayrı belirlendi. 1974’ün ikinci yarısından sonra ulusal sisteme geçildi. 2013 yılı sonuna kadar da 16 yaş altı ve 16 yaş üstü için olan ayrım bu tarihten sonra değişti.
Yani kademe kademe Türkiye’de asgari ücrette çeşitli ayrımlar vardı. Bunlar bölge ayrımı, sektör ayrımı, genç ayrımı olarak değişiyordu. Bunların tümü zaman içerisinde kaldırıldı ve tek tip asgari ücrete doğru gidildi.
”Mevcut asgari ücret sisteminde tüm Türkiye’de tek tip uygulama bulunuyor”
Konya Ticaret Odası (KTO) Karatay Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren Kalkınma Odaklı Stratejik Araştırmalar Merkezi (KOSAM), gelişmiş ülkelerde yaygın şekilde uygulanan bölgesel ve sektörel asgari ücret tartışmasına hazırladıkları 6 Aralık’taki raporla dahil oldu.
KOSAM Yönetim Kurulu Başkanı Lütfi Can Başaran, yayımladığı yazılı açıklamada, “Mevcut asgari ücret sisteminde tüm Türkiye’de tek tip uygulama bulunuyor. Sosyoekonomik gelişmişlik endeksine göre birinci bölge ile altıncı bölgede çalışanlar aynı ücreti aldığı gibi, farklı yetkinliklerde iş yapan çalışanların aynı ücreti almasını da sürdürülebilirlik açısından sağlıklı bulmuyoruz” dedi.
”Asgari ücret en az ücrettir. Bunun bölgeseli olmaz”
Büyükşehirlerdeki yaşam maliyetlerinin artışı nedeniyle dile getirilen bölgesel asgari ücret konusunda Kocaeli üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstriyel İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik ise, “Bunun tekrar yapılmasını çok olası görmüyorum. Bu uygulamanın da doğru olmadığını düşünüyorum. Çünkü asgari ücret en az ücrettir. Bunun bölgeseli olmaz” dedi.
Asgari ücretin ortalama bir ücret haline geldiği bir yerde şimdi ‘bunu bölgeselleştirelim’ tartışması yapıldığını söyleyen Çelik, “Sorun bölgesel asgari ücrette değil, asgari ücretin yaygın olmasıdır” şeklinde konuştu.
Çelik, ”Yapılması gereken asgari ücretin kapsamının bu kadar geniş olmasını önleyecek düzenlemeye gidilmesidir. Çalışanların yüzde 50’si asgari ücretle maaş alıyor. Değiştirilmesi gereken asıl konu budur” dedi.
Bölgesel asgari ücretin bölgeler arası eşitsizliği derinleştireceğine ve iş gücü piyasasında çeşitli sorunlara, hilelere yol açacağına değinen Çelik, göçlerin artacağını ve bu durumun işverenler tarafından kötüye kullanılabileceğini belirtti. Çelik, aynı işverenin farklı bölgelerdeki işyerlerinde çalışan ve aynı işi yapan işçileri arasında eşitsizlik yaratabileceğinin de altını çizdi.
Kaynak: Cumhuriyet
Önerilen haber: İYİ Parti’de istifalar bitmek bilmiyor: Bu kez haber İzmir’den geldi
News
