CHP Aydın Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu üyesi Süleyman Bülbül, temel hak ihlalleriyle ilgili hazırladığı Kasım 2022-Şubat 2023 dönemini kapsayan kapsayan “Adalet Raporu”nu açıkladı. Bu sürede en az 132 toplantı ve gösteri yürüyüşüne polis tarafından müdahale edildiği, bin 462 kişinin gözaltına alındığı belirtilen raporda, “Şubat ayında Kahramanmaraş merkezli olan ve 10 ilde büyük yıkımlara neden olan depremin ardından ülkede başta yaşam hakkı olmak üzere, barınmadan beslenmeye eğitimden sağlığa hayatın her alında yurttaşlar haksızlığa, hukuksuzluğa ve zorbalığa maruz kaldı” denildi.
Bülbül, geçen yılın ekim, kasım ve aralık ayları ile bu yılın ocak ve şubat olmak üzere son beş ayı kapsayan döneme ilişkin 145 sayfalık “Adalet Raporu’nu” açıkladı.
Raporda, 132 toplantı ve gösteri yürüyüşüne kolluk kuvvetlerince müdahale edildiği, bin 462 kişinin gözaltına alındığı, çeşitli soruşturmalar kapsamında 3 bin 347 kişinin gözaltına alındığı, cezaevlerinde 619 kişinin hak ihlali yaşadığı, illerde valilik tarafından toplam 541 gün toplanma yasağı ilan edildiği, 233 kadın kendi hayatları hakkında karar vermek istedikleri için genelde birinci derece yakın olan erkekler tarafından öldürüldüğü, 767 kişinin iş cinayetinde hayatını kaybettiği, 189 haber sitesine erişim engeli getirildiği ve 11 konserin hukuksuz gerekçelerle iptal edildiği belirtildi.
“Yüksek Mahkeme'nin verdiği ihlal kararlarının yüzde 60,2'sini 'makul sürede yargılanma hakkı' oluşturuyor"
Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) 30 Eylül'e kadar yapılan bireysel başvurulara ilişkin yayımladığı istatistikler baz alınarak hak arayan yurttaşların sayısının 450 bin 173 olduğu kaydedilen raporda, bu başvurulardan 328 bin 196'sının sonuçlandırıldığı bildirildi. Raporda, yüksek mahkemenin verdiği ihlal kararlarından yüzde 60,2'sine tekabül eden 17 bin 690'ını makul sürede yargılanma hakkının oluşturduğu, bunu yüzde 10,6 ile mülkiyet hakkının ihlali, yüzde 9,9 ile adil yargılanma hakkının ihlali, yüzde 8,9 ile ifade özgürlüğünün ihlali kararlarının izlediği kaydedildi.
“Kasım 2022-Şubat 2023 arasında Meclis Başkanlığı'na 6358 soru önergesi verildi"
Raporda, Kasım 2022-Şubat 2023 arasında Meclis Başkanlığı’na ilgili bakanların cevaplaması istemiyle 6358 soru önergesi verildiği, bunların 446’sının süresinde cevaplandığı; bin 800’ünün ise süresi geçtikten sonra yanıtlandığı, önerge yanıtlarının soruların cevapları olmazken, yönetmelik ya da kanun maddelerinin yazıldığı genel geçer yanıtlardan oluştuğu ifade edildi.
“2022'de 43 gazeteci cezaevinde"
Bülbül, raporunda; Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) 2022 yılını kapsayan raporunu baz alarak, son 1 yılda en çok gazeteci tutuklayan ülkeler arasında Türkiye’nin de yer aldığını, Türkiye Gazeteciler Sendikası raporlarına göre ise 2022'de 43 gazetecinin cezaevinde bulunduğunu, 2022 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'ne göre Türkiye’nin, bir önceki yıla göre dört sıra yükselerek 180 ülke içerisinde 149'uncu sırada yer aldığını belirtti.
“2022'de erkekler tarafından 334 kadın öldürüldü"
Raporda, Ekim 2022'de erkekler tarafından 34 kadının öldürüldüğü, 26 kadının şüpheli şekilde ölü bulunduğu, kasım ayında erkekler tarafından 30 kadının öldürüldüğü, 20 kadının şüpheli şekilde ölü bulunduğu, 2022 yılında erkekler tarafından 334 kadının öldürüldüğü, 245 kadının şüpheli şekilde ölü bulunduğu belirtildi. Raporda, Ocak 2023'te erkekler tarafından 31 kadının öldürüldüğü, 25 kadının şüpheli şekilde ölü bulunduğu, şubat ayında erkekler tarafından 11 kadının öldürüldüğü, 12 kadının şüpheli şekilde ölü bulunduğu ifade edildi.
Raporda, "Şubat ta Kahramanmaraş merkezli olan ve 10 ilde büyük yıkımlara neden olan depremin ardından ülkede başta yaşam hakkı olmak üzere, barınmadan beslenmeye eğitimden sağlığa hayatın her alında yurttaşlar haksızlığa, hukuksuzluğa ve zorbalığa maruz kaldı” denildi.
News
