Nöbetçi Eczaneler
Yunanistan’ın Santorini adası ve çevresinde 2025’in başından bu yana kaydedilen 28 binden fazla depremin, yer kabuğunun derinliklerinden yükselen magma hareketiyle bağlantılı olduğu ortaya çıktı.
Almanya’daki Helmholtz Jeobilim Merkezi (GFZ) ve GEOMAR Okyanus Araştırmaları Merkezi öncülüğünde yürütülen araştırma, Nature dergisinde yayımlandı. Çalışmada yapay zekâ destekli veri analizi ile deniz tabanına yerleştirilen sensörler sayesinde sismik hareketler ayrıntılı biçimde haritalandırıldı.
Magma kayaları kırarak binlerce deprem tetikledi
Araştırmaya göre yaklaşık 300 milyon metreküp magma, yer kabuğunun derinliklerinden yükselerek deniz tabanının 4 kilometre altına ulaştı. Bu süreçte magma, çevresindeki kayaları kırarak binlerce küçük ve orta ölçekli depreme yol açtı. En şiddetli depremlerin büyüklüğü 5’i aştı.
Santorini, tarih boyunca büyük volkanik patlamalara sahne oldu. Yakındaki Kolumbo sualtı yanardağı ise hâlâ aktif durumda. Çalışma, magma hareketinin Santorini’de yüzeyde küçük bir yükselmeye, ardından yeniden çöküşe yol açtığını ve iki yanardağ arasında daha önce bilinmeyen bir hidrolik bağlantıya işaret ettiğini ortaya koydu.
Yapay zekâ ve sensörlerle ayrıntılı takip
GFZ ekibi, devasa sismik veri setlerini işlemek için özel bir yapay zekâ yöntemi geliştirdi. GEOMAR ise Kolumbo krateri çevresine yerleştirdiği deniz tabanı sensörleriyle hem sismik sinyalleri hem de deniz tabanındaki 30 santimetreyi bulan çökmeyi kaydetti.
Bu sayede magma akışının zamanı, yönü ve hızı yüksek doğrulukla izlenebildi. Araştırmacılar, elde edilen verilerin bölgedeki volkanların gelecekteki aktivitelerinin daha iyi tahmin edilmesine yardımcı olacağını belirtiyor.
GEOMAR’dan Prof. Heidrun Kopp, “Bu bulgular düzenli olarak Yunan makamlarıyla paylaşıldı. Amacımız, olası yeni depremlerde en hızlı ve doğru değerlendirmeyi sağlamak” dedi.