Nöbetçi Eczaneler
TÜİK’in açıkladığı 2024 yılına ilişkin hane halkı tüketim harcaması istatistiklerine göre, Türkiye’de aileler gelirlerinin dörtte birinden fazlasını barınma ihtiyaçlarına harcıyor. Verilere göre hane halkı harcamalarında en yüksek payı yüzde 26 ile konut ve kira harcamaları alırken, bunu yüzde 21,6 ile ulaştırma ve yüzde 18,1 ile gıda ve alkolsüz içecekler harcamaları izledi.
EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI DÜŞÜK KALDI
İstatistiklere göre, toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri dikkat çekti. Sigorta ve finansal hizmetler yüzde 0,7 ile en düşük paya sahip olurken, eğitim hizmetleri yüzde 1,6, eğlence, spor ve kültürle sağlık harcamaları ise yüzde 2,3 ile sınırlı kaldı.
Bu veriler, Türkiye’de ailelerin zorunlu ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra eğitim, sağlık ve kültürel faaliyetlere ayırabildikleri bütçenin oldukça sınırlı olduğunu gösteriyor.
ZENGİN-YOKSUL HARCAMA FARKI
TÜİK verileri, gelir gruplarına göre harcama dağılımındaki farklılıkları da ortaya koydu. Yüksek gelirli hanelerin düşük gelirlilere göre ulaşıma iki kattan fazla pay ayırdığı belirlendi.
En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20’lik gruptaki hane halklarının harcamalarının dağılımı şöyle:
- Ulaştırma harcamaları (motorlu taşıt alımları, akaryakıt, yolcu taşımacılığı, araç bakım ve onarımı gibi): Yüzde 26,6
- Konut ve kira harcamaları: Yüzde 22,1
- Gıda ve alkolsüz içecekler harcamaları: Yüzde 12,8
Buna karşılık, en düşük gelir grubu olan birinci gruptaki hane halkları, konut ve kira harcamalarına yüzde 33,2, gıda ve alkolsüz içeceklere yüzde 30,4 ve ulaştırmaya yüzde 10,1 pay ayırdı.
GELİR ARTTIKÇA ZORUNLU HARCAMALARIN PAYI AZALIYOR
Veriler, düşük gelirli ailelerin bütçelerinin yaklaşık üçte ikisini sadece barınma ve gıda gibi temel ihtiyaçlara harcadığını gösterirken, yüksek gelirli ailelerin bu iki kaleme ayırdığı pay yüzde 35 civarında kalıyor.
Özellikle dikkat çeken bir diğer nokta, gelir düzeyi yükseldikçe gıda harcamalarının toplam bütçe içindeki payının belirgin şekilde düşmesi oldu. En düşük gelir grubunda gıdaya ayrılan pay yüzde 30,4 iken, en yüksek gelir grubunda bu oran yüzde 12,8’e geriliyor.
Ekonomistler, bu durumun Engel Yasası olarak bilinen ekonomik kuralı doğruladığını, gelir arttıkça zorunlu harcamaların toplam bütçe içindeki payının azaldığını belirtiyorlar.
TÜİK’in açıkladığı bu veriler, Türkiye’de gelir dağılımı ve harcama alışkanlıklarındaki farklılıkları ortaya koyarken, özellikle düşük gelirli ailelerin yaşam kalitesini artıracak politikalara olan ihtiyacı da vurguluyor.