Geçenlerde haberleri izlerken gördüm. Spiker alana çıkmış vatandaşa soruyor:”Emekli misiniz? Geçinebiliyor musunuz?” Vatandaş yanıtlıyor. Bir ara gözlerim konuşanların dişlerine takıldı. Yıllar önce Covid günlerinde sinemalar kapalı olduğu için; İşçi Filmleri Festivali zoom üzerinden izleyicilere ulaşmıştı. O festivalde izlediğim bir belgesel vardı.
Dünyanın değişik ülkelerinde yaşayan işçilerin dişleriyle ilgiliydi, maalesef filmin ismini hatırlayamıyorum. Ülkeler değişiyor; işçilerin yoksulluğu ağızlarında ortaklaşmış. Yüzler kırışık, ağızlarındaki dişlerin çoğu eksik. Çok güçlü bir belgeseldi. Bizim emeklilerin yoksullukları da ağızlarından bizlere sesleniyor, yetersiz beslenmekten dişleri azalmış. Ama sağlıklı beslenmelerine yetecek, dişlerine ayıracakları para yok ki.
TÜİK 3 Haziran’da yıllık enflasyonu %75.45 olarak açıkladı. ENAG’ın enflasyon açıklaması %120.6 emeklilerin aylıkları Ocak ayında belirleniyor. Temmuz ayında enflasyona göre artış yapılıyor.
Tabii TÜİK’in açıkladığı enflasyona göre. Ocak 2024’deki son duruma göre en düşük emekli maaşı 10.000TL. İşçi ve Bağ-Kur emeklilerinin bir de kök maaş var. 4 milyon emeklinin kök maaşı en düşük emekli aylığının altında. Temmuz’da kök maaşa zam gelmezse bu 4 milyon emekli 0TL( sıfır) zam alacak. Evet, doğru okudunuz sıfır zam!!!
Açlık sınırının 19 bin TL, yoksulluk sınırının 62.000TL olduğu güzel ülkemde 10 bin TL ile 6 ay daha yaşama savaşı verecekler. Açlık sınırının neredeyse yarısına, yoksulluk sınırının altıda birine yaşamaya mahkum edilen emekliler; siz ne hayallerle çalışmış, nasıl da özlemle beklemiştiniz emeklilik günlerinizi değil mi? Eeee, ne de olsa “2024 Emekli Yılı”…
“Et yiyebiliyor musun amca?” amcanın gözleri uzaklara, çok uzaklara daldı…
“En son ne zaman et yedin teyze?”
“Tavuk ciğeri aldım torunlar gelecek diye kasaptan.”
En zordayken pes etmeyen o gözler. Nereden hatırlıyorum bu gözleri?
Bu yılki işçi filmleri festivalinde izlediğim filmden tabii. İranlı bir yönetmenin çektiği kısa film. Anne, anneanne ve kızları bir evde yaşıyorlar. Anne fabrikada işçi. Müthiş bir geçim sıkıntısı, yokluk hayatlarından seyirciye neredeyse dokunuyor. Derken annenin aklına fabrikada iş kazası geçirirse alacağı tazminat geliyor. Günlük hayatta sol elini kullanıyor. Bu nedenle sol elini kaybederse daha çok tazminat alacak. Sağ elini kullanmaya alışmaya çalışıyor.
Derken bir gün fabrikada işinin başındayken alete iyice alıcı gözle bakıyor. Aletin ele çarpma sesini duyuyoruz. Kamera kadının şok olmuş gözlerinde. Kocaman açılmışlar. Ağzını açıyor, haykırıp yardım çağırmak için sesi çıkmıyor. Son karede oturduğu sandalyeyle yere sırt üstü devrilişini görüyoruz.
Röportajı izlerken içim cız ediyor.
Hepimiz bilmiyor muyuz emeklilerin çoğunluğu aylık 10.000TL maaş alıyor. Bu paraya kiralık ev bulmak bile neredeyse imkansız. Bir fincan kahve şurada içersen 25, burada içersen 50, orada içersen 100TL olmuş. Ucuz bir şey bulur muyum diye emekliler her gün semt pazarlarında. O yorgun ayaklarıyla geziyor, geziyorlar pazarı.
Diğerlerinde boş lakırtı:’ah emeklim, vah emeklim.’ Timsah gözyaşları. Düşünüyor musunuz gerçekten emeklileri, nasıl aç, nasıl zordalar görüyor musunuz? Anlıyor musunuz durumlarını?
Peki ne yapacaksınız?
News
