Nöbetçi Eczaneler
Oda Başkanı Salih Yeşilbaş, hazırlanan planın şehircilik ilkeleri, planlama esasları, kamu yararı ve yargı kararlarıyla açık biçimde çeliştiğini söyledi.
Salih Yeşilbaş, İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu gündemine getirilen planın, Buca Eski Cezaevi alanının İller Bankası uhdesinde olan bölümünün yapılaşmaya açılmasını öngördüğünü belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Buca Eski Cezaevi alanı ile ilgili olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu gündemine getirilen ve alanın İller Bankası uhdesinde olan kısmının yapılaşmaya açılmasını öngören yaklaşım; şehircilik ilkeleri, planlama esasları, kamu yararı ve yargı kararlarıyla açık biçimde çelişmektedir.”
Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Salih Yeşilbaş, söz konusu alanla ilgili alınacak kararın yalnızca bir arazi kullanımı tercihi olmadığını vurgulayarak, planlama yetkisinin hangi amaçla kullanıldığını ve kamusal alan anlayışının samimiyetini ortaya koyacak bir sınav niteliği taşıdığını söyledi.
“Son günlerde kamuoyuna yansıyan bilgilerden; İller Bankası A.Ş.’nin talebiyle alanın yaklaşık yarısında 80 bin metrekareyi bulan inşaat alanı içeren bir yapılaşma öngörüldüğünü, kalan kısmının ise yeşil alan olarak düzenlenmesinin tartışıldığını üzülerek takip ediyoruz” diyen Salih Yeşilbaş, İller Bankası’nın mülkiyet gerekçesiyle bu yapılaşmayı dayatmasının kabul edilemez olduğunu ifade etti.
İller Bankası’nın kamu yönetimi anlayışı ve planlama ilkeleriyle bağdaşmayan bir tutum sergilediğini belirten Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Salih Yeşilbaş, şunları söyledi: “Yerel yönetimlere teknik ve mali destek sağlamak amacıyla kurulmuş bir kamu kuruluşunun, kamusal bir alan üzerinde yapılaşma tehdidini bir pazarlık aracı olarak kullanması, planlama sürecini mali baskı altına almak anlamına gelmektedir.
Kamulaştırma bedellerinin büyüklüğünü fiili bir gerekçe olarak öne sürerek yerel yönetimi yapılaşmaya zorlayan bu yaklaşım; kamu yararı üretmek yerine, kamu arazisi üzerinden ekonomik değer yaratmayı önceleyen rant odaklı bir tutumdur.”
Planlama yetkisinin İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde olduğuna dikkat çeken Yeşilbaş, İller Bankası’nın bu yetkiyi dolaylı yollarla aşındırmaya çalışmasının hem hukuki hem de kent hakkı açısından son derece sakıncalı olduğunu vurguladı.
“Kamusal eşiktir”
Buca Eski Cezaevi alanının yalnızca boşalmış bir yapı parseli olmadığını belirten Yeşilbaş, alanın Buca’nın plansız büyümesi, artan yapı yoğunluğu, yeşil alan yetersizliği ve afetlere karşı kırılganlığının tam ortasında yer alan kritik bir kamusal eşik olduğunu ifade etti.
“Bugün bu alanla ilgili alınacak karar, yalnızca bir imar kararı gibi görünse de; İzmir’in geleceğine, kamusal sorumluluğa ve kent hakkına dair bir tarihsel tercihtir” dedi.
“Buca’nın yeşil alan gerçeği göz ardı edilemez”
Buca’daki yeşil alan yetersizliğine de dikkat çeken Oda Başkanı Yeşilbaş, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Çevre Ajansı’nın sağlıklı bir kent yaşamı için kişi başına en az 9–10 metrekare, ideal olarak ise 15 metrekare ve üzeri aktif yeşil alan önerdiğini hatırlattı.
Türkiye’de yürürlükte olan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin de asgari 10 metrekare/kişi standardını esas aldığını belirten Yeşilbaş, Buca’da bu oranın yaklaşık 2–3 metrekare seviyesinde olduğunu söyledi.
“Bu tablo; çocuklar, yaşlılar, kadınlar ve dezavantajlı gruplar açısından sağlık, sosyal yaşam ve iklim dayanıklılığı bakımından ciddi bir eşitsizlik anlamına gelmektedir” diyen Oda Başkanı Salih Yeşilbaş, bu koşullar altında Buca Eski Cezaevi alanı gibi merkezi, büyük ve kamu mülkiyetindeki bir alanın yapılaşmaya açılmasının telafisi mümkün olmayan bir kayıp olacağını vurguladı.
Afet sonrası toplanma, geçici barınma ve lojistik alanların hayati önem taşıdığı belirtilen açıklamada, Buca Eski Cezaevi alanının İzmir Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’nün de yer aldığı bir komisyon kararıyla “Geçici Barınma Alanı” olarak önerildiği ve bu kararın onaylandığı hatırlatıldı.
Alanın bir bölümünün yapılaşmaya açılmasının afet riskini azaltmak yerine artıracağının ifade edildiği açıklamada, plansız yaşam alanları ve niteliksiz yapı stokunun kentteki kırılganlığı artırdığına dikkat çekildi ve afet anlarında yapılaşmış parsellerin değil; geniş, geçirgen, yeşil ve açık alanların hayat kurtardığı vurgulandı.
Yargı kararları hatırlatıldı
Peyzaj Mimarları Odası açıklamasında Buca Eski Cezaevi alanına ilişkin daha önce alınan yüksek yoğunluklu yapılaşma kararlarının yargıdan döndüğünü de anımsatıldı.
Açıklamada, oda, ilgili meslek örgütleri, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları tarafından açılan davalar sonucunda bu planların iptal edildiği belirtildi.
Mahkeme kararlarında, Buca ilçesinde yeşil alan, park, sosyal ve kültürel kullanım alanları ihtiyacının göz ardı edildiği ve alanın yapılaşmaya açılmasının şehircilik ilkeleri ile kamu yararına aykırı olduğunun açık biçimde ortaya konulduğu ifade edildi.
Bu yargı kararları yürürlükteyken, aynı alanın farklı gerekçelerle yeniden yapılaşmaya açılmasının, yargı kararlarının fiilen yok sayılması anlamına geldiği değerlendirmesinde bulunuldu.
“Yapılaşma Bucalılara hizmet etmeyecek”
Açıklamada, söz konusu alanda planlanan yapılaşmanın Buca’nın barınma sorununa çözüm getirmeyeceği, sosyal donatı ihtiyacını karşılamayacağı ve ilçedeki trafik ile altyapı yükünü artıracağı ifade edildi. Yapılaşmanın kamusal yaşamı güçlendirmek yerine, kamu arazisi üzerinden ekonomik değer üretmeyi hedefleyen bir rant mekanizması yaratacağı savunuldu.
Kamuya ait bir alanın yine kamu eliyle parça parça yapılaşmaya açılmasının kabul edilemez olduğu belirtilerek, İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu, Büyükşehir Belediye Meclisi üyeleri, kentteki siyasi parti temsilcileri ve İller Bankası A.Ş. planlama mevzuatına, yargı kararlarına ve kamu yararı ilkesine uygun davranmaya davet edildi.
Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubesi yetkilileri, Buca Eski Cezaevi alanının mülkiyet gerekçeleriyle değil; kentsel gereksinimler, afet riskleri ve kamusal fayda öncelikleri doğrultusunda değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Açıklamada, alanın bütüncül biçimde kamusal yeşil alan olarak korunmasının planlama disiplininin ve kamu sorumluluğunun gereği olduğu ifade edildi.
Alanının tamamının kamusal yeşil alan, afet toplanma ve geçici barınma işlevleri korunmuş, sosyal donatı dengesini güçlendiren bir kent parkı niteliğinde planlanması gerektiği belirtilirken, alanın bir bölümünün dahi yapılaşmaya açılmasının şehircilik ilkelerine aykırı, hukuken sorunlu ve toplumsal açıdan kabul edilemez olduğu kaydedildi.
Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubesi, bu konuda alınacak tüm plan kararlarını mesleki, hukuki ve kamusal sorumluluk gereği yakından takip edeceklerini ve gerekli tüm hukuki yolları kullanacaklarını kamuoyuna duyurdu.
İlginizi çekebilir: Aslanoğlu ve 8 şüpheli adliyeye sevk edildi