Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’nin dört bir yanından gelen benzer haberler, restoran ve kafe işletmecilerini alarma geçirdi. Son haftalarda İstanbul’dan Muğla’ya, Bozcaada’dan Bursa’ya kadar birçok kentte müşteriler, yemek yedikten sonra hesabı ödemeden ayrıldı.
Kadıköy’de serpme kahvaltı yapan bir grup sessizce ayrılırken, Bozcaada’da 2 kişinin yaklaşık 8.500 TL’lik hesabı ödemeden kalktığı belirtildi. Arnavutköy’de ise müşteri “hemen geleceğim” diyerek dışarı çıkıp bir daha dönmedi.
Esnaf: Zarar büyüyor, güven kalmıyor
Görüntüler güvenlik kameraları ve sosyal medyada paylaşılınca kamuoyu olayı konuşmaya başladı. İşletme sahipleri ise yalnızca maddi değil, manevi zarara da dikkat çekiyor:
“Bu olaylar yüzünden müşterilere şüpheyle yaklaşmak zorunda kalıyoruz. Güven ortamı sarsıldı,” diyor bir restoran işletmecisi.
Hukuki boşluklar ve talepler
Hukukçulara göre, Türk Ceza Kanunu’nda “hesap ödemeden kaçma”ya dair açık bir madde bulunmuyor. Olay, çoğu zaman “dolandırıcılık” veya “hırsızlık” kapsamında değerlendiriliyor.
Çözüm için önerilen adımlar arasında:
Masa başında ön ödeme
Kimlik doğrulama
Temassız ödeme sistemleri
Kamera güvenliğinin artırılması yer alıyor.
Ekonomik baskı mı, ahlaki aşınma mı?
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Ekonomist Prof. Dr. Hüsnü Erkan, bu tür davranışların yalnızca ekonomik zorluklardan değil, aynı zamanda etik değerlerdeki aşınmadan da kaynaklandığını vurgulayarak “İnsanlar daha yüksek bir yaşam standardına alışmış ama gelirleri aynı kalmadı. Bu da onları eski refah seviyesini korumak için alternatif yollara yöneltiyor” ifadelerini kullandı.
Ekonomist Erkan’a göre orta sınıf büyük oranda eridi. Üretim ekonomisinin yerine tüketime ve inşaata dayalı modellerin benimsenmesi, gelir dağılımını daha da bozdu.
Hüsnü Erkan “Üretim daraldı, sanayiciler yurt dışına kaçıyor. İnsanlar beklentilerini kaybettiği gibi, etik değerlerini de yitiriyor” dedi.
Yemek Avrupa’dan pahalı, tepki büyüyor
Hüsnü Erkan, fiyat artışlarının sadece Türkiye’deki restoranları değil, yurttaşların yaşam tarzını da etkilediğini belirterek “İngiltere’de, Yunan adalarında yemek fiyatları Türkiye’den daha ucuz hale geldi. İnsanlar eğlenmek, dışarıda yemek yemek istiyor ama bu artık lüks oldu” dedi.
“Yeni bir toplumsal refleks”
Uzmanlara göre “hesap ödemeden kaçma” eylemleri meşru değil, ancak sosyal ve ekonomik baskı altında şekillenen yeni bir davranış kalıbı olarak değerlendirilmeli.
Psikologlar bu tür davranışları “kaçış davranışı” olarak tanımlarken, sosyologlar “değer erozyonu” uyarısında bulunuyor.(KAYNAK:CUMHURİYET)