Nöbetçi Eczaneler
DEMOKRAT GÜNDEM- İzmir’i sarsan kooperatif soruşturmasında yeni bir gelişme yaşandı. İçişleri Bakanlığı Mülkiye Müfettişinin hazırladığı 119 sayfalık raporda, gözaltına alınan eski Belediye Başkanı Tunç Soyer ve İZBETON Genel Müdürü Heval Savaş Kaya’nın ifadeleri dikkat çekti. Kaya’nın “Amacımız kâr değil, konut sahibi yapmak” sözleri ve Soyer’in “Her şey yasal çerçevede” savunması, soruşturmanın seyrini belirleyecek nitelikte.
İZBETON MÜDÜRÜ KAYA: “HER ŞEY ŞEFFAF ŞEKİLDE YÜRÜTÜLDÜ”
Soruşturmanın kilit isimlerinden İZBETON Genel Müdürü Heval Savaş Kaya, müfettişlere verdiği ifadede kamu zararı iddialarını kesin bir dille reddetti: “İzbeton A.Ş. 1980 yılında kurulmuş bir şirkettir. 2019 yılında genel müdür olarak göreve başladım. Belediyenin kentsel dönüşüm politikaları kapsamında, yerinde ve yerel dönüşüm ilkesi benimsenmiştir. Bu kapsamda şirketimiz bazı yapı kooperatiflerine kurucu ortak olarak katılmıştır.”
Kaya, kooperatiflerin amacının kâr olmadığını vurguladı: “Bu kooperatifler üzerinden konut üretimi yapılmaktadır. Amaç kâr elde etmek değil, vatandaşın uygun fiyatla konut sahibi olmasını sağlamaktır. Kooperatiflere katılım, yönetim kurulu kararı ve belediye başkanının bilgisi dahilinde gerçekleşmiştir.”
“İhale dışı yapılan işlemler, kamu ihale mevzuatına tabi olmayan kooperatif sisteminin doğası gereğidir. İzbeton A.Ş. üzerinden kamu zararı oluştuğu yönündeki iddiaları kabul etmiyorum. Her şey şeffaf şekilde yürütülmüştür.” sözleriyle savunmasını tamamladı.
SOYER: “İNŞAATLARDA EKSİK İŞLEM YAPILMADI”
Eski Belediye Başkanı Tunç Soyer ise ifadesinde, inşaatlarda eksik işlem yapıldığı iddialarını kesin bir dille reddetti: “Örnekköy Kentsel Dönüşüm ve Gelişim alanında yapılan inşaatların, kontrol iş ve işlemleri İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından fenni mesul olarak görevlendirilen teknik personel tarafından gerçekleştirilmiş, inşaat ruhsatına aykırı veya eksik uygulamalar yapıldığı tespit edilip rapor edildiğinde hemen gereği yapılmış ve belirtilen eksiklikler giderilmeden inşaatın devamına müsaade edilmemiştir.”
“İZİNSİZ ALT YÜKLENİCİ KULLANILMADI” İDDİASI
Soyer, en çok tartışılan konulardan biri olan alt yüklenici kullanımı hakkında da açıklama yaptı: “İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden izin alınmadan alt yüklenici kullanıldığı iddiası gerçekleri yansıtmamaktadır. İZBETON A.Ş. yöneticileri yapılacak inşaatın tamamlanmasına ilişkin olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi ile devamlı görüşmekte ve yapılan iş ve işlemleri bildirmektedirler.”
Eski başkan, sözleşme detaylarına da değindi: “Sözleşmenin ‘temlik’ başlıklı 28. maddesinde, projenin yürütülmesi ve yüklenicinin kaynak temini maksadıyla Kat Karşılığı Anahtar Teslimi İnşaat Yapımı İşinden doğacak payı karşılığında satış hakkı kazanacağı paylaşım tablosundaki bağımsız bölümler ile ilgili olarak temlik talebinde bulunabileceği açıkça yazılıdır.”
MÜFETTİŞ RAPORUNDAN: “KAMU KONTROLÜ ZAYIF ŞEFFAFLIKTAN UZAK”
Müfettiş raporunda ise alarm zilleri çaldıran tespitler yer aldı. Raporda, belediye şirketinin kamu ihale mevzuatına tabi olmadığı ve bu yolla ihalesiz süreçlerin işletilmesinin kamu kontrolünü zayıflatabileceği uyarısı yapıldı. Ayrıca bazı yapı kooperatiflerinin kuruluş biçimi, sermaye yapısı ve ortaklık modellerinin şeffaflıktan uzak olduğuna işaret edildi.
“HUKUKİ VE İDARİ AÇIDAN BELİRSİZ” TESPİTİ
Raporda, İzBETON A.Ş.’nin doğrudan kooperatif kurucusu veya destekleyicisi rolüyle sahada yer almasının, şirket statüsü ve mevzuat açısından tartışmalı bir durum olarak değerlendirildiği belirtildi. Müfettişler, İzBETON’un asli faaliyet alanı dışında konut üretiminde aktif rol almasının şirketin yapısal görev tanımını aşabileceğini ifade etti.
KENT GÜNDEMİNİ SARSAN MODEL
İzmir Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Tunç Soyer’in başlattığı kooperatifleşme modeliyle kentsel dönüşüm, İzmir genelinde sert tartışmalara neden olmuştu. CHP’nin eski genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da Soyer’in modeline destek vermişti. Ancak model, İZBETON’a verilen yetkinin meclise sunulmadan kooperatiflere devredilmesi, kooperatiflerin inşaat işlerini verdiği bazı firmaların yeni kurulduğu ve adreslerinin CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu’na ait co-working’te olması gibi tartışmalarla gündeme gelmişti.
SAYIŞTAY RAPORU İDDİALARI DOĞRULADI MI?
Soruşturma dosyasının temelini oluşturan tartışmalar, Sayıştay raporlarına da yansımıştı. Kooperatiflerin, sözleşmelerde belirtilen tarihlerde inşaatların olması gereken seviyenin çok altında ilerlemesi nedeniyle, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin hak sahiplerine ödediği kiraların uzadığı ve bu durumun belediyede kamu kaynaklarını israfa uğrattığı belirtilmişti.
20 MİLYARLIK KAMU ZARARI İDDİALARINDA SON DURUM
Müfettişin tespitlerine göre, Örnekköy Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanında inşaat ruhsatına aykırı ve eksik uygulamalar yapıldığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile İZBETON AŞ arasında imzalanan protokolün 21. Maddesi gereği alt yüklenici çalıştırmaya ihtiyaç duyulması durumunda idareden izin alınması zorunlu olmasına rağmen bu iznin alınmadığı belirlendi. Soruşturma kapsamında, İZBETON yönetim kurulu üyelerinin tamamı da ifade verdi.