Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’de uzun süredir görülmeyen “Deli Dana Hastalığı” (Bovine Spongiform Encephalopathy – BSE) yeniden gündeme geldi.
Tedavisi bulunmayan hastalık, önce Ankara’da, ardından Bolu’da tespit edildi.
Peş peşe gelen iki vaka, sağlık çevrelerinde ve kamuoyunda endişeye yol açtı.
BİR HAFTA ARAYLA İKİ İLDE TESPİT EDİLDİ
Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, geçtiğimiz haftalarda Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’nin yoğun bakım ünitesinde tedavi gören bir hastaya BSE teşhisi konulmasının ardından, Bolu’da da benzer bir vaka tespit edildi.
Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde nörolojik şikâyetlerle tedavi gören bir kadından alınan beyin omurilik sıvısı örneği, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Nörodejeneratif Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı’nda test edildi.
Laboratuvarda yapılan “Deli Dana” testi pozitif çıktı.
HASTALIK HAYVANLARDAN İNSANLARA BULAŞIYOR
Tıp dünyasında paniğe yol açan iki vakanın ardından uzmanlar, BSE’nin hayvanlardan insanlara bulaştığı uyarısında bulundu.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, hastalığın bulaşma yollarına ilişkin şunları söyledi:
“Deli dana enfeksiyonu, bu hastalığı taşıyan hayvanların etlerinin, özellikle sakatatlarının tüketilmesiyle veya bu hayvanların vücut sıvılarıyla temas edilmesiyle bulaşır.
İki vakanın tespit edilmesi, başka vakaların da ortaya çıkabileceği ihtimalini güçlendiriyor.”
“BULAŞTIKTAN YILLAR SONRA ORTAYA ÇIKABİLİR”
Prof. Dr. Ertuğrul, hastalığın “Prion” adı verilen anormal proteinler nedeniyle oluştuğunu belirterek, bulaşmanın ardından hastalığın yıllar sonra ortaya çıkabileceğine dikkat çekti:
“Bulaşma gerçekleştiğinde belirtiler hemen görülmez. Enfeksiyon, 15 ila 30 yıl arasında sessiz kalabilir.
Deli Dana Hastalığı, beyinde biriken prionların beyin dokusunu bozması sonucu gelişir. Bu da beynin süngerimsi bir yapıya dönüşmesine neden olur.
İnsanlarda ‘varyant Creutzfeldt-Jakob Hastalığı (vCJD)’ olarak adlandırılan bu tablo, ölümcül seyirli bir beyin hastalığıdır.”
TEŞHİS ZOR, TEDAVİSİ YOK
Uzmanlara göre, hastalığın belirtileri genellikle diğer nörolojik hastalıklarla karıştırıldığı için teşhis edilmesi güçtür.
Teşhis, halk arasında “belden su alma” olarak bilinen beyin omurilik sıvısı örneğiyle yapılan testlerle konulabiliyor.
Prof. Dr. Ertuğrul, tanı ve tedavi sürecine ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Şu anda enfeksiyonun bulaştığı ama henüz hastalığın ortaya çıkmadığı kişiler olabilir.
Bu hastalar, belirtiler çıkmadan önce başka nedenlerle hayatlarını kaybedebiliyor ya da semptomlar başka hastalıklarla karıştırılabiliyor.
Ne yazık ki hastalığın bilinen bir ilacı ya da tedavi yöntemi yok.”
İLK BELİRTİLER PSİKOLOJİK OLUYOR
Hastalığın ilk belirtilerinin genellikle psikolojik ve nörolojik semptomlarla kendini gösterdiğini vurgulayan Prof. Dr. Ertuğrul, şu uyarılarda bulundu:
“İlk etapta unutkanlık, kafa karışıklığı, odaklanma güçlüğü, tutarsız konuşmalar, halüsinasyon, huzursuzluk, uyku bozuklukları ve ani öfke nöbetleri görülebilir.
Beyindeki etkilenme alanına göre ilerleyen dönemlerde yürüme güçlüğü, nefes darlığı ve kalp fonksiyonlarında bozulmalar da ortaya çıkar.
Hastalık ilerledikçe zihinsel bozulmalar artar, sonunda hasta komaya girer. Maalesef geri dönüşü yoktur.”
UZMANLARDAN UYARI: ET TÜKETİMİNDE DİKKATLİ OLUN
Peş peşe yaşanan vakaların ardından uzmanlar, özellikle hayvansal gıdaların güvenilir kaynaklardan temin edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Yetkililer, et ve sakatat tüketiminde dikkatli olunması, izinsiz kesim ve kontrolsüz ürünlerin tüketilmemesi yönünde uyarılarda bulunuyor.