Tarihe kaçak kazıyla ışık tutuldu: Tire’deki tümülüsler artık koruma altında

DEMOKRAT GÜNDEM- İzmir’in Tire ilçesi Kurşak Mahallesi’nde kaçak kazılar sırasında tesadüfen ortaya çıkan ve MÖ 350-300 yıllarına tarihlenen geç klasik ve Helenistik dönem tümülüsleri bölgenin resmen koruma altına alınmasını sağladı. İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kararıyla söz konusu alanlar Resmi Gazete’de yayımlanarak 1. ve 3. derece arkeolojik sit alanı ilan edildi.

KAÇAK KAZILAR TARİHE IŞIK TUTTU

Kurşak Mahallesi Edreddin Mevkii’nde özel mülkiyete ait 102 ada 13 parselde gerçekleştirilen kaçak kazı çalışmaları sırasında ortaya çıkan tümülüsler bölgenin zengin tarihini gözler önüne serdi. Koruma Bölge Kurulu uzmanlarının yaptığı incelemeler sonucunda bu alanda geç klasik ve Helenistik döneme ait tümülüsler ile olası bir nekropolün varlığı tespit edildi.

Uzmanların raporuna göre yaklaşık 2300 yıl öncesine tarihlenen bu buluntular 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 6. maddesinde tanımlanan “korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı” özelliğini taşıyor.

KORUMA KALKANI OLUŞTURULDU

Resmi Gazete’de yayımlanan kararda söz konusu alanın hem 1. hem de 3. derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edildiği belirtilirken bölgede daha önce 20 Mart 2024 tarihinde alınan bir kararla “1. Grup korunması gerekli kültür varlığı” olarak belirlenen tümülüsün de yeni belirlenen sınırlar içerisinde kaldığı vurgulandı.

Karar kapsamında tapudaki ilgili parsellere “1. ve 3. derece arkeolojik sittir” şerhi konulması ve Kanunun 17. maddesi gereğince 3 yıl süreyle geçerli olmak koşuluyla geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartlarının belirlenmesi de yer aldı.

KAÇAK KAZILAR KAPATILACAK

Alınan kararda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun 1999 tarihli İlke Kararı doğrultusunda bölgedeki kaçak kazı çukurlarının Müze Müdürlüğü denetiminde uygun görülecek teknik ve yöntemlerle kapatılmasına hükmedildi. Ayrıca kaçak kazılara ilişkin başlatılan yasal soruşturmanın sonucunun da Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne bildirilmesi istendi.

YASAL SÜREÇ DEVAM EDİYOR

Resmi Gazete’de yayımlanan kararda, “Tapunun özel mülkiyete ait 102 ada 13 parselinde kayıtlı taşınmazda gerçekleştirilen kaçak kazılara ilişkin olarak başlatıldığı anlaşılan yasal soruşturmanın sonucundan Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğüne bilgi verilmesine” ifadesi yer aldı.

Kültür varlıklarının yasadışı yollarla kazılması ve tahrip edilmesi 2863 sayılı kanun kapsamında suç teşkil ediyor. Kaçak kazı yapanlara karşı başlatılan soruşturmanın sonucu ilerleyen günlerde belli olacak.

TARİHİ ALAN KORUMA ALTINDA

Kararda ayrıca tümülüsün tespit edildiği alanın çevresinin de koruma altına alındığı belirtilirken böylece tarihi bölgenin bütüncül bir şekilde korunması hedefleniyor. Uzmanlar Tire bölgesinin antik dönemlere ait pek çok kültür varlığını barındırdığını ve bölgede bilimsel kazıların artırılması gerektiğine dikkat çekiyor.

Tire’deki bu yeni arkeolojik sit alanı ilanıyla birlikte İzmir’in tarihi mirasının korunması yönündeki adımlar güçlendirilmiş oldu. Koruma kararının ardından bölgede bilimsel çalışmaların başlaması bekleniyor.