ABD Başkanı Donald Trump, küresel ticaret politikalarını ve özellikle yakın dönemde başlattığı gümrük vergisi hamlesini açıklarken dikkat çekici bir benzetme yaptı. Time dergisine konuşan Trump, ABD pazarını “herkesin alışveriş yapmak istediği devasa, güzel bir mağaza” olarak nitelendirdi ve kendisini bu mağazanın sahibi olarak tanımlayarak, uluslararası ticaret koşullarını belirleme yetkisini vurguladı.
“Fiyatları Ben Belirliyorum”
Trump, Time dergisindeki röportajında, kendisine yöneltilen gümrük vergisi sorusuna verdiği yanıtta, “Ben, dev bir mağazayım. Devasa, güzel bir mağaza ve herkes oradan alışveriş yapmak istiyor. Amerikan halkı adına mağazanın sahibi benim ve fiyatları ben belirliyorum. ‘Buradan alışveriş yapmak istiyorsanız ödemeniz gereken ücret budur’ diyorum” şeklinde konuştu.
Bu açıklama, Trump’ın son dönemde uygulamaya koyduğu agresif ticaret politikasının ve özellikle Çin ile yaşanan vergi savaşlarının ardındaki mantığı ortaya koyuyor. Başkan, ABD’nin küresel pazardaki konumunu bir mağaza sahibinin müşterilerine kuralları dikte etmesi olarak değerlendiriyor.
Ticaret Savaşlarının Kısa Kronolojisi
Trump yönetimi, 2 Nisan’da ABD’nin ticaret ortaklarına “karşılıklı” gümrük vergileri uygulanacağını duyurdu. Bu kapsamda, ABD’nin Çin’den ithalat yapan şirketlerden alacağı vergi oranı yüzde 34 olarak belirlendi ve bu oran önceki vergilerle birlikte toplamda yüzde 54’e ulaştı.
Çin yönetimi bu hamleye aynı oranda, yüzde 34’lük bir vergi artışıyla karşılık verdi. Trump bunun üzerine Pekin’e bir günlük süre tanıdı ve misilleme politikasından vazgeçmezlerse yüzde 50 ek vergi daha uygulayacaklarını açıkladı. Çin’in geri adım atmaması üzerine ABD, Çin ürünlerine uygulanan vergileri yüzde 104’e çıkardı.
“Dünya Ekonomisine Saygısızlık”
Çin yönetimi ABD’nin bu hamlesine karşılık vermekte gecikmedi ve vergi oranını yüzde 84’e yükseltti. Trump bu misillemeleri “dünya ekonomisine saygısızlık” olarak nitelendirerek, gümrük vergilerini yüzde 125’e çıkardı. Pekin yönetimi de aynı oranda vergi koydu.
Bu gelişmeler sonunda Beyaz Saray, Çin’e uygulanan toplam vergi oranının, daha önceki vergilerle birlikte yüzde 145’e ulaştığını duyurdu.
Diğer Ülkelere Erteleme
ABD Başkanı, 9 Nisan’da açıkladığı kararla Çin’e uyguladığı yüksek gümrük tarifelerini sürdürürken, diğer ticaret ortakları için tarifeleri 90 gün süreyle erteledi. Bu karar, ABD’nin ticaret savaşını özellikle Çin’e odakladığını gösterdi.
Trump’ın “mağaza” benzetmesi ve son dönemdeki ticaret hamleleri, ABD’nin küresel ekonomik liderlik rolünü, kendi şartlarını dikte etme yetkisi olarak gördüğünü ortaya koyuyor. Uluslararası ticaret uzmanları, bu agresif politikanın kısa vadede ABD ekonomisine bazı avantajlar sağlayabileceğini ancak uzun vadede küresel ticaret sistemine zarar verebileceği uyarısında bulunuyor.