DEMOKRAT GÜNDEM- Türkiye ile Irak arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfa açılıyor. Antalya’da düzenlenen Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizmasının 5. Toplantısı’nda iki komşu ülke bölgesel güvenlik sorunlarına ortak çözüm bulmak için kritik kararlar aldı. Toplantıya Türkiye tarafından Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, MİT Başkanı İbrahim Kalın ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu; Irak tarafından ise Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin başkanlığındaki heyet katıldı.
“ÖCALAN’IN ÇAĞRISINA UYUN” MESAJI
Zirvede alınan kararların belki de en dikkat çekici olanı PKK terör örgütü lideri Abdullah Öcalan’ın “silah bırakma ve örgütün feshedilmesi” yönündeki çağrısına ilişkin vurgu oldu. Bildiride, “PKK’nın her iki ülke için teşkil ettiği ortak tehdit ışığında Öcalan’ın, PKK’nın feshedilmesi ve silah bırakması yönündeki çağrısının uygulanmasının öneminin altı çizilmiştir” ifadeleri yer aldı. Bu madde Ankara ve Bağdat’ın terör örgütüne karşı ortak tavır aldığını gösterirken Öcalan’ın çağrısının çözüm için bir araç olarak değerlendirildiğini ortaya koydu.
8 MAYIS’TA STRATEJİK KONSEY TOPLANIYOR
Ortak bildiride dikkat çeken bir diğer madde ise Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’nin 8 Mayıs 2025 tarihinde Türkiye’ye yapacağı ziyaret oldu. Ziyaret kapsamında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin 4. toplantısının gerçekleştirilmesi planlanıyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin kurumsal ve sürdürülebilir bir çerçevede ilerletilmesi konusundaki iradenin vurgulandığı bildiride bu ziyaretin önemi özellikle belirtildi.
AL-HOL KAMPI İÇİN ORTAK KOMİTE KURULACAK
Suriye’deki terör kamplarına ilişkin endişelerini dile getiren iki ülke Al-Hol, Roj ve diğer kamplara çözüm bulunmasının aciliyetine dikkat çekti. Bu sorunu ele almak amacıyla ortak bir komite kurulması kararlaştırıldı. IŞİD mensuplarının tutulduğu Al-Hol kampı uzun süredir bölge ülkeleri için bir güvenlik riski oluşturuyor ve buradaki durumun iyileştirilmesi için uluslararası işbirliği çağrıları yapılıyordu.
BEŞLİ MEKANİZMA VE ORTAK OPERASYON MERKEZİ
Bildirinin 7. maddesinde terörizmle mücadele kapsamında 9 Mart 2025 tarihinde Amman’da Suriye ve komşu ülkelerce başlatılan “Beşli Mekanizma” çerçevesinde bir Ortak Operasyon Merkezi kurulmasına yönelik kararlılık ifade edildi. Bu merkez bölgede terörle mücadelede koordinasyonu artırmayı ve ortak operasyonlar düzenlemeyi amaçlıyor.
GAZZE, LÜBNAN VE SURİYE’DEKİ İHLALLER ENDİŞE VERİCİ
Orta Doğu’daki diğer kritik gelişmelere de değinen taraflar İsrail’in Gazze Şeridi, Lübnan halkı ve Suriye topraklarına karşı gerçekleştirdiği “ağır ihlallerden” duydukları derin endişeyi dile getirdi. Ayrıca ABD ve İran heyetlerinin 12 Nisan’da Muskat’ta gerçekleştirdiği toplantının olumlu sonuçlarını memnuniyetle karşıladıklarını belirterek bu diyaloğun devamının bölgedeki ihtilafa barışçıl çözüm bulunmasına imkân sağlayacağına inandıklarını vurguladılar.
KALKINMA YOLU PROJESİ SU VE ENERJİ İŞBİRLİĞİ
Bildiride ayrıca iki ülke arasında askeri, sınır güvenliği, terörle mücadele ve savunma sanayii dışında enerji, su ve Kalkınma Yolu Projesi dahil tüm ikili alanlarda eşgüdüm ve işbirliğini artırma kararlılığı teyit edildi. Bu projelerin hayata geçirilmesi bölgesel kalkınma ve istikrara katkı sağlaması açısından büyük önem taşıyor.
9 MADDELİK ORTAK BİLDİRİ NELERİ İÇERİYOR?
Toplantı sonunda yayımlanan ortak bildirinin maddeleri şöyle:
1. Madde: Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizmasının Beşinci Toplantısı, Türkiye Cumhuriyeti tarafından Dışişleri Bakanı, Milli Savunma Bakanı, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı ve İçişleri Bakan Yardımcısının; Irak tarafından Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı, Ulusal Güvenlik Müsteşarı, Haşdi Şabi Komisyonu Başkanı, IKBY İçişleri Bakanı ve Ulusal İstihbarat Servisi Başkanının katılımıyla 13 Nisan 2025 tarihinde Antalya’da düzenlenmiştir.
2. Madde: Taraflar, yek diğerinin siyasi birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne atfettikleri önemi tekraren vurgulamıştır.
3. Madde: Taraflar; askeri, sınır güvenliği, terörle mücadele, savunma sanayii, enerji, su ve Kalkınma Yolu Projesi dahil olmak üzere tüm ikili alanlarda eşgüdüm ve işbirliğini artırma kararlılıklarını teyit etmiştir.
4. Madde: Taraflar, ikili ilişkilerini karşılıklı ziyaretler vasıtasıyla kurumsal ve sürdürülebilir bir çerçevede ilerletme konusundaki müşterek iradelerini vurgulamıştır. Bu kapsamda, Başbakan Sayın Muhammed Şiya Sudani’nin, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Dördüncü Toplantısının icra edilmesi maksadıyla 8 Mayıs 2025 tarihinde Türkiye’ye gerçekleştirecekleri mutasavver ziyaretin önemi vurgulanmıştır.
5. Madde: PKK’nın her iki ülke için teşkil ettiği ortak tehdit ışığında, Öcalan’ın, PKK’nın feshedilmesi ve silah bırakması yönündeki çağrısının uygulanmasının öneminin altı çizilmiştir. Bu kapsamda, Taraflar, bu ortak tehdit karşısında mevcut eşgüdüm ve işbirliğinin kararlı şekilde muhafazasına dair müşterek iradelerini vurgulamıştır.
6. Madde: Suriye’deki Al-Hol, Roj ve diğer kamplara bir çözüm bulunmasının arzettiği aciliyet nedeniyle, Taraflar, sorunu ele almak maksadıyla ortak bir komite kurmanın gerekliliğini teyit etmiştir.
7. Madde: Terörizmle mücadeleye ilişkin olarak Suriye ve komşularınca 9 Mart 2025 tarihinde Amman’da başlatılan “Beşli Mekanizma” bağlamında, Taraflar, Ortak Operasyon Merkezi’nin kurulmasına dair kararlılıklarının altını çizmiştir.
8. Madde: Taraflar, İsrail’in Gazze Şeridi ve Lübnan halkı ile Suriye topraklarına yönelik olarak gerçekleştirdiği ağır ihlallerden duydukları derin endişeyi ifade etmiştir.
9. Madde: ABD ve İran heyetlerinin Muskat’ta 12 Nisan 2025 tarihinde gerçekleştirdikleri toplantının olumlu çıktıları Taraflarca memnuniyetle karşılanmıştır. Bu diyaloğun devamının, ihtilafa barışçıl çözüm bulunmasına imkan sağlayacağına inanılmaktadır. (Haber Merkezi)