Nöbetçi Eczaneler
Batı Anadolu’nun en büyük nehri, su kalitesiyle de Türkiye’nin en kirli nehirleri arasında olan Büyük Menderes Nehri’ndeki katı atık kirliliği endişe verici boyuta ulaştı. Yukarı nehir havzasından gelen katı atıklar, plastik çöpler ve hayvan leşlerini tutan bariyer sistemi arızalanınca tonlarca çöp B. Menderes Deltası Milli Parkı’nda denize aktı. Doğa dostları yağmur mevsimi öncesi bariyerin onarılmasını istedi.
Menderes Havzası'nın ana sulama kaynağı B. Menderes Nehri'nin başı katı atık çöplerle dertte. Afyon’un Dinar ilçesinden doğan; Uşak, Denizli ve Aydın illerinden geçerek Ege Denizi’ne ulaşan 548 kilometrelik nehrin getirdiği çöpleri tutan Aydın'ın Söke ilçesindeki yüzer bariyer arızalanınca yüzlerce ton katı atık, plastik, ağaç çöpleri, hayvan leşleri denize aktı.
DSİ 21. Bölge Müdürlüğü'nün, çevre ve halk sağlığının korunması, ekolojik dengeye zarar verilmemesi, atıkların ve hayvan ölülerinin denize ulaşmalarının engellenmesi için koyduğu yüzer bariyer sisteminin işe yaradığını söyleyen Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü şunları söyledi:
“Sistem başarılı olmuş ve çöpler kıyıya alınarak imha ediliyordu. Haziran ayında yüzer bariyerin arızalandığı, regülatör kapakları önünde biriken çöplerin adacıklar oluşturduğunu gördük. Bariyerin niçin konulmadığını sorduğumuzda arızalı olduğu belirtildi.
Sulama dönemi bittiğinden regülatör kapaklarının açıldığını ve adacıklar oluşturan çöplerden hiç eser kalmadığını gözlemledik. Geçmiş yıllarda olduğu gibi çöpler menderes vasıtasıyla Büyük Menderes Deltası Milli Parkı'na, oradan da Ege Denizi'ne kadar ulaşıyor.”
NEDENİ MALİYET Mİ?
Yüzer bariyer sisteminin tüm çöpleri topladığını, buradan da kepçelerle kıyıya alındığını söyleyen Sürücü, “Yapılan tüm bu işlemler makine, personel ve maliyet getirdiği biliniyor. Ancak yüzer bariyer sayesinde tonlarca çöp nehir ekosistemini bozmuyor, denize kadar ulaşması engelleniyordu. Şu anda yağmur yok, barajlardan da su gelmiyor dolayısıyla menderesin su seviyesi düşük durumda. Yağmurlarla birlikte bütün havzadan çaylara, derelere atılan ve alıcı ortam olarak menderese gelen çöpler, kapaklar açık olduğundan doğrudan suyla birlikte Ege Denizi'ne kadar ulaşacak. Eğer yüzer bariyer sistemi arızalıysa, bir an önce sular çoğalmadan arızası giderilip hazır hale getirilmeli” şeklinde konuştu.
“PLASTİKLER DENİZ CANLILARINI ÖLDÜRÜYOR”
Milli Park Deltası ve denize ulaşan çöplerin denizel biyoçeşitliliğe büyük zarar verdiğini belirten EKODOSD Başkanı Sürücü şunları söyledi:
“Denizlerimizden okyanuslara kadar her tarafta plastik kirliliğiyle karşı karşıyayız. Denizde yaşayan canlıların büyük çoğunluğu bu plastikleri yutuyor. Ölen hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda plastik kirliliğinden en çok etkilenenlerin deniz kaplumbağaları, yunuslar ve deniz kuşları olduğu görülüyor. Denizel biyoçeşitlilik büyük zarar görüyor.
“KİRLETENLERE YASAL İŞLEM YAPILMALI”
Çöplerin ve suya atılmasının risklerinin mutlaka bilinmesi gereken hayvan ölülerinin doğaya ve özellikle çaylara, derelere ve menderese atılması önlenmeli, atanlar hakkında gerekli yaptırımlar mutlaka uygulanmalı. Kirliliklerin yaşanmaması için kamu kurumları, yerel yönetimler, eğitim kurumları, muhtarlar, sanayiciler, tarım sektörü, sivil toplum örgütleri ve vatandaşlar işbirliğiyle, çözüm için ivedi olarak çalışma başlatılmalı. Eğer bir çözüm yolu bulunmazsa şimdiki çocukların geleceğinde büyük bir hızla kirletilen nehir ve denizlerimiz bizlerin kötü bir mirası olarak kalacak.”