Nöbetçi Eczaneler
Sosyal medyada fenomenlerle kurulan tek taraflı “parasosyal ilişkiler” çocukların sosyal ve duygusal gelişimini olumsuz etkiliyor. Uzmanlar, bu bağların gerçek arkadaşlıkların yerini alması halinde yalnızlık, izolasyon ve manipülasyon riskinin arttığını belirtiyor.
Parasosyal ilişkiler nedir?
Televizyon, sosyal medya ve çevrimiçi platformlar aracılığıyla tanınan kişilerle kurulan tek taraflı bağlar olarak tanımlanan parasosyal ilişkiler, özellikle ergenlik çağındaki gençler arasında giderek yaygınlaşıyor. Bu ilişkilerde çocuklar, gerçek arkadaşlık kurmak yerine fenomenlere aşırı bağlanıyor.
Gerçek arkadaşlıkların yerini alıyor
Yıldız Teknik Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Begüm Satıcı, parasosyal ilişkilerin gerçek dostluklar kadar anlamlı algılanabildiğini ancak bunun sosyal becerilerde zayıflamaya yol açtığını söylüyor. Begüm Satıcı, “Parasosyal ilişkiler, çocuğun akran ilişkilerine yeterince yatırım yapamamasına, empati, paylaşma ve işbirliği becerilerinin gelişmemesine neden oluyor. Bu da aşırı bağlılık, yalnızlık ve sosyal izolasyona zemin hazırlıyor” dedi.
Manipülasyon ve sağlık riskleri artıyor
Pedagog Emre Güzel, bu ilişkilerin çocukların güvenliği açısından tehlike barındırdığını vurguluyor. Güzel, “Bir influencer, takipçilerini pahalı ürünlere yönlendirebilir veya zararlı fikirlerin sorgulanmadan benimsenmesine yol açabilir. Sağlıksız beslenme, tehlikeli meydan okumalar, hızlı araç kullanımı ve madde kullanımı gibi riskler bu yolla özendirilebilir” ifadelerini kullandı.
Güzel, yasaklamanın çözüm olmadığını belirterek ailelere şu önerilerde bulunuyor:
Çocuğun takip ettiği kişiler hakkında düzenli konuşmak,
Sosyal medyadaki hayatların gerçekliğini sorgulatmak,
“Hayranlık” ile “arkadaşlık” arasındaki farkı anlatmak,
Çocukları spor, sanat ve hobilerle desteklemek,
Aile içi iletişimi güçlendirmek.
Algoritmalar gerçeklik algısını çarpıtıyor
Bilişim Uzmanı Osman Demircan ise sosyal medya algoritmalarının sorunun temelinde olduğunu ifade ediyor. Osman Demircan, “Algoritmalar, şatafatlı hayatları önümüze çıkararak ünlülere ve zenginlere özenmemizi sağlıyor. Bu hayatlar gerçek değil, algoritmanın sunum biçimi bizi yanıltıyor” dedi.