DEMOKRAT GÜNDEM- HABER MERKEZİ- EMİN ŞANLI- 14 Mayıs Genel Seçimlerinin ardından sandıktan çıkan sonuç Cumhurbaşkanı Adaylarının ilk turda kazanmasına yetmedi. Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun ikinci tur için de sağduyu ve sükûnet çağrısı yaptı.
Seçim sonuçlarını değerlendirmek için Demokrat Gündem Gazetesi’ne konuşan Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, 28 Mayıs günü yapılacak ikinci tur seçimlerinde Cumhurbaşkanı adaylarının, kararsız ve sandığa gitmeyen seçmenin sandığa gitmesini sağlamanın gerekliliğini vurguladı.
Prof. Dr. Tanju Tosun, kararsız seçmenin araştırmalarda yüzde 10’a kadar çıkabildiğini ve bu konuda çaba sarf edilmesi gerektiğini söyledi.
Prof. Tanju Tosun, “İki taraf için de yanlış yapılan çok fazla bir şey yok. Çünkü kendi seçmen tabanlarını birleştirmiş durumdalar. Özellikle araştırmalarda kararsız 9-10 puanlık bir seçmen kitlesi vardı. Bu seçmeni ikna etme konusunda biraz daha gayret sarf etmesi gerekiyor.
Burada Sayın Erdoğan cephesinde bir söylem değişikliğinin olacağını düşünmüyorum. Kemal Bey bu süreçte umut ve güven telkin eden pozitif kampanyaya niçin değişim gerektiğine ilişkin özellikle genç seçmen kitlesine herhalde daha somut mesajlar verir” dedi.
Seçimlerde katılımın yüksek ve rekor olduğu söylentilerine Prof. Dr. Tanju Tosun, katılımın sürpriz bir yükseklikte olmadığını aksine ortalama bir katılım gerçekleştiğini söyledi.
Tanju Tosun, “Türkiye'de en yüksek katılım 1980 seçimlerinde yüzde 92,3 katılım ile gerçekleşti. Türkiye'deki ortalama katılım 1950’den bugüne yaklaşmış durumda. Yani düşük değil ama öyle çok sürpriz bir yüksek katılım da gerçekleşmedi” dedi.
Seçimin ikinci tura kalmasının ardından Sinan Oğan’a oy veren seçmenin belirleyici olmasına ilişkin konuşan Prof. Dr. Tanju Tosun, Sinan Oğan’a oy veren seçmenin Sinan Oğan seçmeni değil, Sinan Oğan’a oy veren seçmen olduğunu vurguladı.
Prof. Tosun, “Sinan Oğan'a oy veren seçmenin profili seçim coğrafyasında bir yerden bir yere değişiyor. Mesela İzmir'de üç civarında aldı dolayısıyla muhtemelen değişim arayışında olan bir tepki oyu da deniyor. Tabii mevcut sistemin işleyişinden rahatsız yeni bir aktör olarak görüp ona yönelmeleriyle ilgili ama bu seçmen bana göre Sinan Oğan'ın seçmeni değil, Sinan Oğan'a oy veren seçmendir. Bu seçmenin önümüzdeki dönemde artık Sinan Oğan’ın partisine oy vereceğini de düşünmek doğru değil” şeklinde konuştu.
Seçimlerinin ikinci tura kalmasının ardından seçimin belirleyicisi olarak görülen Sinan Oğan’a oy veren vatandaşlar için Prof. Tosun, Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun bu konuda öncelikli olduğunu aktardı.
Tanju Tosun, “Kategorik olarak tek tip bir milliyetçi seçmen yok. Sinan Oğan'ın Yozgat'taki seçmen desteğiyle İzmir'deki seçmen desteği çok farklı. İzmir'de yaşam tarzı itibarıyla seküler, Atatürkçü muhtemelen kendisini ulusalcı tanımlayan seçmen ile Yozgat'ta, Çorum'da ya da Sinan Oğan'ın İç Anadolu'da yüksek oy aldığı illerde ise daha milliyetçi bir seçmen kütlesi var kendi içinde ayrışıyor.
Seçim öncesinde yapılan araştırmalarda öncelikli olarak Oğan’a oy verenler ikinci turda Kemal Bey'e oy vereceğini söyleyen bir kitle vardı. Yani yarısı Kemal Bey'e, dörtte biri Sayın Erdoğan'a dörtte bir de sandığa gitmiyordu. Coğrafyasına göre değişiyor. İkinci turda bu profildeki seçmenin de çok olduğunu unutmayalım. Dolayısıyla bu on günlük süre içinde bu hedef kitlenin taleplerine uygun söylem geliştirilirse bence öncelikli olarak Kemal Bey yararlanır ancak tabii ki Tayyip Bey'e de destek olacaktır” ifadelerini kullandı.
Seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) Millet İttifakı’nın diğer bileşenleri tarafından desteklerine ilişkin sorulan soruya Tanju Tosun, partilerin oylarını tespit edemediklerini ancak katkısı olduklarını belirtti.
Prof. Tanju Tosun konuşmalarını, “Millet İttifakı bileşenlerinin homojen bir şekilde hem Sayın Kılıçdaroğlu için oy kullandıklarını hem de CHP’ye oy verdiklerini düşünüyorum. Sadece İzmir örneğinde bile düşünsek mesela Kemal Bey'in almış olduğu oylar ile Millet İttifakı oyları, Yeşil Sol Parti’nin ve Türkiye İşçi Partisi oylarına da dikkate aldığımız neredeyse birebir örtüşme söz konusu. Bu anlamda bir katkı olmuştur. Bunu bir başarı olarak mümkün.
Küçük partilerin oylarını tespit edemiyoruz ama bir miktar bunların da katkısı var fakat her şeyden önce Türkiye'de zihinsel iklimin yumuşaması özellikle farklı geleneklerden kimliklerden gelen partilerin de öyle bir ittifakta yer almasının bir de politik karşılığı ve önemi var. Bu anlamda hem niceliksel hem de niteliksel anlamda bir katkı olduğunu düşünüyorum” şeklinde sürdürdü.
Seçimlerde Yeşil Sol Parti’nin bir önceki genel seçimlere göre oylarının düşmesini öncelikli olarak stratejik oy veren seçmenin barajın yüzde 7’ye çekilmesi ile YSP’ye oy vermemesinden kaynaklı olabileceğini belirtti.
Prof. Tosun, “Geçmiş seçimlerde HDP’nin yükselişini seçim barajının yüzde 10 olduğu bir seçimde baraj altında kalmaması için o partiye oy veren sosyal demokrat seçmeni de dikkate almak gerekir. Bu açıdan bakıldığında anlaşılan o ki YSP’nin oy kaybında ilk başta stratejik oy veren seçmenin barajın yüzde 7’ye çekilmesi dolayısıyla YSP’ye oy verme eğiliminde olmaması şeklinde yorumlayabilirim” diye konuştu.
TİP’in seçime kendi listelerinden girmesinin mecliste muhalefet çoğunluğunun sağlanamaması konusunda eleştirileri değerlendiren Prof. Tosun, bunun seçmeni robota dönüştürmek gibi olduğunu söyledi.
Prof. Tosun “Bu seçimler öncesinde stratejik oy kullanmaya ilişkin öneriler de yapıldı. Bu seçmeni bana göre biraz robota dönüştürmek gibi geliyor. TİP girmeseydi diğer partilere mutlaka yönelip o partilerin milletvekilleri arttırılabilir miydi? Bu bir soru olarak kalır ancak biz TİP’e oy veren seçmen profili ile Millet İttifakı'nda CHP'ye oy veren seçmen profilini dikkate aldığımızda normal hayatın doğal akışı içinde Millet İttifakı'na milletvekili sayısının artmasına katkıda bulunurdu.
Birebir örtüşme olur mu? Yani TİP'e oy vermeseydiniz mutlaka hangi partiye oy verirdiniz diye bir somut veri yok. Dolayısıyla çok iddialı bir çıkarsamada kolay değil. Ama TİP yerine bu oylar tabii öncelikli olarak ve azımsanmayacak ölçüde CHP'ye Millet İttifakı'na giderdi. Ne kadar gider ise o kadar milletvekili çıkarmasına da katkı yapardı” diye konuştu.
Seçimlerden önce tahminlerini yayınlayan anket şirketlerinin çoğunun yanılması üzerine konuşan Siyaset Bilimci Tanju Tosun, anket firmalarının metodolojik anlamda sorunları olabileceğini ifade etti.
Tosun, “Anket firmalarına ilişkin iki husus var. Metodolojik anlamda birtakım sorunlar olabilir. Anket firmaları Türkiye'deki seçmeni evren olarak alıp bu evrenden örneklem belirlerken 2003 yılında belirlenmiş olan sosyoekonomik kriterler ışığında bir Türkiye istatistiki birimler sınıflandırması bölge birimleri sınıflandırması var. Örnekleme o bölge birimlerinden seçiyorlar ancak 22 yıl öncesi hazırlanan bölgesel sınıflandırmayla belirlenen sosyoekonomik değişkenler azımsanmayacak ölçüde değişti.
Bir de araştırma şirketi, yapmış oldukları araştırmaların önemli bir kısmını bilgisayar destekli telefon da gerçekleştirilen konuşmalar ile alıyor. Bu da özellikle örnekleme dahil olan seçmen kitlesine ulaşma anlamında sorunlu. En ideal araştırma seçmenle hanelerinde birebir yüzle görüşme yani onu da KONDA’nın gerçekleştirdiğini biliyoruz. Son araştırmalarında da öyle oldu ancak çoğu araştırma şirketi de yanılmış” diye belirtti.
Son olarak 28 Mayıs günü yapılacak ikinci tur seçimleri hakkında konuşan Prof. Dr. Tanju Tosun, seçimlere sükûnet ve sağduyu ile gidilmesi gerektiğini belirtti.
Prof. Tosun, “Sonuçta bir seçim yapıyoruz. Demokrasilerde seçim iktidarların görevine devam etmesi ya da değiştirilmesi üzerine yapılan bir demokratik saymacadır. Bunu birçok şiddetli bir siyasal rekabete, tarafların siyasal kutuplaşmasına gerek yok. Sağduyuyla sükûnet içinde 28 Mayıs'ta sandığa gidip iktidar yani yürütmenin başındaki aktör belirlenecek. Olgunlukla gidilmesi gerekiyor ve bu sürecin de centilmenlik çerçevesinde sürmesi gerekiyor aksi takdirde gerilim ve kutuplaşma toplumu yoruyor” diyerek konuşmalarını sonlandırdı.
GÜNDEM
19 Mayıs 2024DÜNYA
19 Mayıs 2024GÜNDEM
19 Mayıs 2024EKONOMİ
19 Mayıs 2024EKONOMİ
19 Mayıs 2024EGE
19 Mayıs 2024GÜNDEM
19 Mayıs 2024