Nöbetçi Eczaneler
6 Şubat 2023’te meydana gelen Maraş merkezli depremlerin ardından yaşanan koordinasyon eksikliği, afetzedeleri suçların da hedefi haline getirdi.
Hırsızlık, yağma ve dolandırıcılık gibi çok sayıda vaka, “karanlık alan” suçları kapsamında bilimsel bir çalışmaya konu oldu.
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü’nden Dr. Ceren Küpeli, Dr. Zeynep Türkmen ve Bingöl Üniversitesi’nden Dr. Musa Bozkurt tarafından hazırlanan araştırma, Adli Tıp Bülteni’nde yayımlandı.
300’e Yakın Sahte Yardım Sitesi
“2023 Yılı Deprem Felaketi Dönemi Karanlık Alan Suçlarının Dijital Analizi” başlıklı araştırmada, 4 Şubat–3 Mart 2023 tarihleri arasında sosyal medya ve Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi (USOM) verileri tarandı. Bu dönemde, 300’e yakın sahte bağış sitesi tespit edildi.
Araştırmada X (eski Twitter) üzerinden yapılan 3 bin paylaşım incelendi. Bulgular şöyle:
Yüzde 65’lik oranla 1.948 paylaşımda yağma suçuna dair delil veya delil başlangıcı tespit edildi.
Yüzde 29’luk oranla 870 paylaşımda hırsızlık suçuna dair içerikler yer aldı.
Yüzde 6 oranındaki 180 paylaşımda ise zimmet ve güveni kötüye kullanma gibi diğer suçlara rastlandı.
Yağma suçuna dair paylaşımların yüzde 59’unda iş yeri yağmalandığı belirtilirken, yüzde 88’inde şüphelilerin yabancı uyruklu kişiler olduğu vurgulandı. Hırsızlık içeriklerinin ise yüzde 69’u yine iş yeri yağmalarına dair veriler içerdi.
Dolandırıcılık ve Manipülasyon Tehdidi
Araştırmada, deprem sonrası yardım amacıyla harekete geçen vatandaşların da sahte siteler, oltalama (phishing) saldırıları ve manipülatif içeriklerle hedef alındığına dikkat çekildi. Bu girişimlerin toplumsal dayanışmayı zedelediği ve suçun karanlık alanda kalmasına neden olduğu ifade edildi.
Bilimsel çalışmada şu önerilere yer verildi:
Sahte yardım sitelerine erişimin hızlıca engellenmesi,
Resen soruşturma süreçlerinin başlatılması,
Afet yönetim planlarına suç önleme stratejilerinin dahil edilmesi.
Karanlık Alan Nedir?
Kriminolojide “karanlık alan” ya da “siyah sayılar”, kayıtlara geçmeyen ve tespit edilemeyen suçları ifade eder. Afet dönemlerinde, kolluk kuvvetlerinin önceliği afet yönetimi olduğu için suçların büyük kısmı bildirilememekte ve belgelenememektedir.
İlginizi çekebilir: İstanbul’da 4.0 büyüklüğünde deprem