Dünya’dan ilk defa, Neptün’ün yüzeyindeki gizemli karanlık leke ve parlak nokta görüntülendi. Ancak bu oluşumların nasıl meydana geldiği hakkındaki sorular henüz yanıtlanmış değil. Bilim dünyası, Neptün’ün bu ilginç özelliklerinin kökenini anlamak için araştırmalara devam ediyor.
Neptün’deki karanlık leke ilk kez böyle görüntülendi
Neptün’ün mavi atmosferinin üstünde bulunan esrarengiz karanlık leke, Dünya’dan ilk kez görüntülendi ve bu bölgenin yakınında ilginç bir parlak nokta da keşfedildi. Bilim insanları, yıllar önce keşfedilen bu gizemli lekenin kökenini hala anlayamıyorlar. Avrupa Güney Rasathanesi‘nin (ESO) Çok Büyük Teleskop’u (VLT) ile yapılan son gözlemler, bu sıradışı oluşumun sırrını aydınlatmaya yardımcı olabilecek veriler sunuyor.
1989’da NASA’nın Voyager 2 uzay aracı, Güneş Sistemi’ni terk ederken Neptün’e uğrayarak yüzeyinde büyük bir karanlık leke keşfetti. Benzer lekeler daha önce Jüpiter gibi gezegenlerde de gözlemlenmişti, ancak Neptün’ün yüzeyindeki leke gizemli bir şekilde ortadan kayboldu. 2018’de Hubble Uzay Teleskobu, gezegenin hem kuzey hem de güney yarımkürelerinde yeni karanlık lekeler keşfetti.
Bu önemli keşif, Oxford Üniversitesi’nden Profesör Patrick Irwin’i harekete geçirdi. Irwin ve ekibi, ESO’nun VLT’sinde yer alan Multi Birim Spektroskopik Keşif Aracı (MUSE) kullanarak Neptün’ü ayrıntılı şekilde incelemeye başladılar. Bu gözlemler, karanlık lekelerin oluşumunu anlamak için buz tabakasının üzerindeki bulutların dağılmasının etkisini araştırmayı amaçladı.
Profesör Irwin, konu hakkında şunları dile getirdi: “Karanlık lekeler oldukça büyük, çapları 10.000 – 15.000 km arasında değişiyor ve oldukça gizemliler. Voyager 2’nin gözlemleri sırasında ’Büyük Koyu Leke’nin Jüpiter’in ’Büyük Kırmızı Leke’si gibi olabileceği spekülasyonları vardı, ancak şimdi bu lekelerin farklı olduğunu biliyoruz. Dünya’dan bu kadar büyük bir karanlık lekeyi gözlemlemek, aynı seviyede bir parlak lekenin de ilk kez tespit edilmesi, büyük bir ilgi uyandırdı.”
Irwin ve ekibi, MUSE aracılığıyla Neptün’ün karanlık lekesinden yansıyan ışığı renk spektrumuna ayırarak inceleme yaptı. Elde ettikleri verilere göre, lekenin çevresinden daha koyu görünmesinin nedeni, bu seviyedeki atmosferdeki parçacıkların özelliğinden kaynaklanıyor; daha koyu değil. Ayrıca, bu atmosferdeki parçacıkların, elektromanyetik spektrumun kırmızı bölgesindeki ışığı yayan bir yapısının olduğu gözlendi.
Araştırmacıların ilgisini çeken başka bir nokta ise, karanlık lekenin yanında aynı seviyede parlak bir noktanın varlığı oldu. Ancak bu parlak noktanın daha önceki gözlemlerde tespit edilmediği ve kısa bir ömrü olduğu görüldü.
News
