Nöbetçi Eczaneler
10-16 Mayıs Dünya Engelliler Haftası vesilesiyle, engelli çocuğu olan annelere tanınan erken emeklilik hakkının detayları yeniden gündeme geldi.
2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında, bakıma muhtaç engelli çocuğu bulunan anneler, önemli emeklilik avantajlarından yararlanabiliyor. Bu düzenleme, engelli çocukların bakımı için hayatlarını adayan annelerin, sosyal güvenlik sisteminde ayrıcalıklı bir konuma sahip olmalarını sağlıyor.
HER YIL İÇİN 90 GÜN EK PRİM KAZANCI
Başka birinin sürekli bakımına muhtaç engelli çocuğu olan kadın sigortalılar, her 360 günlük prim ödemelerine karşılık 90 gün ilave prim süresi kazanıyor. Bu sayede anneler, her takvim yılı için 450 gün çalışmış sayılıyor. Bu avantaj, sadece prim gün sayısına değil, aynı zamanda emeklilik yaşına da indirim olarak yansıyor.
Örnek hesaplamaya göre; 2008 Ekim ayından itibaren çalışmaya başlayan ve bugüne kadar 5940 prim gününe ulaşan bir anne, engelli çocuğuna bakım vermesi nedeniyle 1485 gün ilave prim kazanıyor. Böylece toplam 7425 prim gününe ulaşabiliyor. Bu durumda, normalde 58 yaşında emekli olabilecek bir anne, yaklaşık 4 yıl daha erken emeklilik hakkı elde ediyor.
KİMLER BU HAKTAN YARARLANABİLİR?
Erken emeklilik hakkından yararlanabilecek kadın sigortalılar şu şekilde sıralanıyor:
- 4/a (SSK) kapsamındaki sigortalılar
- 4/b (BAĞ-KUR) kapsamındaki sigortalılar
- 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki sigortalılar
- İsteğe bağlı sigorta primi ödeyen kadınlar
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın aktardığı bilgilere göre, tüm kadın sigortalılar, sigorta statüsü fark etmeksizin bu haktan eşit şekilde yararlanabiliyor.
BAŞVURU SÜRECİ VE GEREKLİ BELGELER
Bu haktan yararlanmak isteyen annelerin öncelikle çocuklarının “başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduğuna” dair sağlık raporu almaları gerekiyor. Bu raporlar, SGK sağlık kurulları tarafından düzenleniyor.
Başvuru sürecinde izlenmesi gereken adımlar şöyle:
- SSK ve BAĞ-KUR’lu anneler, en son çalışılan yerin bağlı olduğu SGK il müdürlüğü veya SGK merkezine başvurabilir
- Memur anneler ise görev yaptıkları ilin SGK müdürlüğüne veya merkezine başvuru yapabilir
ÖNEMLİ BİLGİLER VE KISITLAMALAR
Erken emeklilik hakkından yararlanırken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar şunlardır:
- 2008 yılı öncesindeki çalışmalar bu hakka dahil edilmiyor
- Rapor tarihi itibarıyla çalışıyor olma zorunluluğu bulunmuyor
- Prim ödemesi olmayan sigortalı girişler geçerli sayılmıyor
- Raporun alınması için emekliliği bekleme zorunluluğu yok
- Çocuğun ağır engelli olduğu süre kadar ilave gün kazanılıyor
- Çocuk evlenirse, evlilik tarihinden itibaren ilave gün eklenmesi duruyor
- Çocuk çalışmaya başlarsa, kontrol muayenesi ile engel durumu yeniden değerlendiriliyor
- Evlat edinilen çocuklar için de hak geçerli olup, evlat edinme tarihi esas alınıyor
- Velayet anneye ait olmalı; boşanma durumunda velayet babadaysa hak kullanılamıyor
- Kuruma ait yatılı bakım hizmeti alan çocuklar için bu hak geçerli değil
- Yıpranma hakkı olan anneler (polis, asker vb.), her iki haktan da aynı anda faydalanabiliyor
Uzmanlar, bu haktan yararlanmak isteyen annelerin, SGK il müdürlüklerinden detaylı bilgi almaları ve çocuklarının engel durumunu belirleyen raporlarını en kısa sürede çıkartmaları tavsiyesinde bulunuyor.