Demokrat Gündem- Son bir aydır yüzlerce küçük depremle sarsılan Santorini, bilim insanlarını alarma geçirdi. Yapılan denizaltı incelemeleri, volkanik aktivitenin artarak adanın kabuğunu zorladığını ortaya koydu. Uzmanlar, “yumurta akının kabuğu kırmaya çalışmasına” benzettikleri bu sürecin, 6 büyüklüğünde bir depremle sonuçlanabileceği uyarısında bulunuyor.
MAGMA VE KABUK ARASINDA GERİLİM
Yunanistan’ın önde gelen sismologlarından Kostas Papazachos, Ege Denizi’nin kabuğunu bir yumurtaya benzeterek durumu şöyle özetliyor:
“Üzerinde yaşadığımız katman, yumurtanın kabuğu gibi. Altındaki magma ise kabuğu kırmak isteyen yumurta akına benziyor. Sıcak magma, zayıf noktalardan yüzeye çıkmak için baskı yapıyor. Bu, tektonik depremlerden farklı; magma hareketiyle tetiklenen bir süreç.”
Papazachos, bölgede daha önce görülmemiş bir magma hareketliliği olduğunu vurgulayarak, “Ölçebildiğimiz en yoğun magmatik sokulumla karşı karşıyayız” ifadelerini kullanıyor.
“BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ” BİR OLGU: TEKTONİK-MAGMATİK TETİKLEME
Santorini çevresindeki depremlerin sıradan tektonik sarsıntılardan farklı olduğuna dikkat çeken uzmanlar, “tektono-magmatizma” adını verdikleri yeni bir olguyu inceliyor. Sismolog Dimitris Papanikolaou, Anhydros Adası yakınlarında 8-10 km derinlikteki magmatik kesitin harekete geçtiğini belirtiyor:
“Magma, bölgedeki tektonik gerilimle birleşerek fay hatlarına baskı uyguluyor. Anhydros’un sert kayalardan oluşan kalın kabuğu dirense de bu baskı, küçük-orta şiddette depremlere yol açıyor.”
EN BÜYÜK RİSK: ANHYDROS FAYI KIRILIRSA…
Uzmanları asıl endişelendiren senaryo, Anhydros fayının kırılması. Papanikolaou, “Bu fayın kırılması halinde 6-6.1 büyüklüğünde bir deprem kaçınılmaz olacak” diyor. Richter ölçeğinde 5’i bulan mevcut depremlerin ne kadar süreceği ise belirsizliğini koruyor.
NEDEN ŞİMDİ? CEVAP MAGMADA
Volkanik kökenli Santorini’de magma hareketliliği olağan olsa da bu denli yoğun bir sokulumun nedeni henüz bilinmiyor. Papazachos, “Magmanın neden tetiklendiğini tam olarak anlayamadık. Ancak bu baskının devam etmesi, kabuğun dayanma limitini zorluyor” açıklamasını yapıyor.
UYARILAR CİDDİYE ALINIYOR
Ada sakinleri ve yetkililer, olası büyük deprem için hazırlık yapıyor. Yunanistan Sismoloji Enstitüsü, 7/24 izleme çalışmalarını sürdürürken, binaların dayanıklılık testleri de hız kazandı. Ancak uzmanlar, “Depremin tam zamanını bilemesek de risk gerçek. Her an büyük bir sarsıntıya hazır olmalıyız” uyarısını yineliyor. (Haber Merkezi)