İlk yardım, beklenmedik durumlar karşısında doğru müdahalede bulunmayı ve hayat kurtarabilecek önemli becerileri içerir. Ani kazalar, yaralanmalar veya acil sağlık sorunları her zaman beklenmedik şekilde ortaya çıkabilir.
İlk Yardım Nedir?
İlkyardım, herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren durumda, sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması veya durumun daha kötüye gitmesinin önlenmesi amacıyla, tıbbi araç gereçlere ihtiyaç duyulmadan, mevcut araç ve gereçlerle yapılan müdahalelerdir.
İlk Yardımın Temel Uygulamaları Nelerdir?
İlkyardım temel uygulamaları Koruma, Bildirme, Kurtarma (KBK) olarak ifade edilir.
Vücutta Nabız Alınan Yerler
Şah damarı (adem elmasının her iki yanında)
Ön-kol damarı (Bileğin iç yüzü, başparmağın üst hizası)
Bacak damarı (Ayak sırtının merkezinde)
Kol damarı (Kolun iç yüzü, dirseğin üstü)
Hasta/yaralıların dolaşımını değerlendirirken, çocuk ve yetişkinlerde şah damarından, bebeklerde kol atardamarından nabız alınır.
Hasta/Yaralının İlk Değerlendirilme Aşamaları
Hasta/yaralının bilinç durumu değerlendirmesi için sözlü veya fiziksel uyaranlar kullanılır. İlk değerlendirme aşamaları şunlardır:
Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi ve sağlanması önemlidir. Bilinç kaybı olan kişilerde dil geriye kaçarak solunum yolunu tıkayabilir veya solunum yolunu tıkayabilecek kusmuk veya yabancı cisimler olabilir. Hava yolunun açık olması, havanın akciğerlere ulaşabilmesi için gereklidir.
Hava yolu açıklığı sağlanırken, hasta/yaralı baş, boyun ve gövde ekseni düz olacak şekilde yatırılmalıdır. Eğer bilinç kaybı varsa, önce ağız içine gözle bakarak yabancı cisim varsa çıkarılmalıdır. Daha sonra, bir el alnına, diğer elin iki parmağı çene kemiğinin üzerine yerleştirilerek baş geriye doğru itilmeli ve çene yukarı pozisyonu verilmelidir. Bu işlemler sırasında, sert hareketlerden kaçınılmalıdır.
İlkyardımcı, hasta/yaralının başını göğsüne bakacak şekilde yan çevirerek yüzünü hasta/yaralının ağzına yaklaştırır. Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile solunum yapılıp yapılmadığı 10 saniye süreyle değerlendirilir. Göğüs kafesinin solunum hareketine bakılır ve normal solunum hareketi gözlemlenir. Daha sonra, ilkyardımcı eğilip kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunumu dinler ve hastanın soluğunu yanağında hissetmeye çalışır. Eğer solunum yoksa, derhal yapay solunuma başlanır. Solunumun olmadığı durumda yapay solunum hayati öneme sahiptir ve ilkyardımcı tarafından uygulanmalıdır. Yapay solunum, hasta/yaralının solunumunu destekleyerek oksijen alışverişini sağlar ve yaşamı sürdürebilmesine yardımcı olur.
İlkyardımcı, dolaşımın değerlendirilmesi için çocuk ve yetişkinlerde şah damarından, bebeklerde ise kol atardamarından üç parmakla beş saniye süreyle nabız almaya çalışır.
İlk değerlendirme sonucunda, hasta/yaralının bilincinin kapalı olduğu ancak solunum ve nabzının olduğu tespit edilirse, derhal koma pozisyonuna getirilir ve diğer yaralılar değerlendirilir.
News
