İLK MATBAALAR, GUTENBERG VE İBRAHİM MÜTEFERRİKA

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Genel kabule göre, 1450 yılında Gutenberg tarafından matbaanın bulunuşu, bu icadın müthiş hızla yayılması, ka­ğı­dın egemenliğine dayalı kitap özgürlüğünü sonuna kadar ateşledi. Sanayi Devrimi ise, kitabın sınırsız egemenliğini ge­tirdi..

Johann Gensfleish Gutenberg (1394-1469) yılları ara­sında yaşa­mış, kitabın ve uygarlığın tarihine ismini yaz­dırmıştır. Ancak Gutenberg’in matbaacılığı çırağından öğ­rendiği de ileri sü­rülmüştür. Çırak Loures Coster’in, 1430 yılında Hollanda Hoorlem’de ilk matbaanın ilkel halini kurduğu bilinir.

Kitaplar tarihi ileriye götürmüşlerdir, kütüphanelerin ya­kılmasına rağmen, kitapların yasaklanmasına rağmen, yazar­ların işkence görmesine rağmen, tarihi geriye götür­mek iste­yen nice kitaplar tarihin çizmesi altında ezildiler. Martin Luther onun için şöyle dedi:

“Her büyük kitap bir devrim, her devrim ise büyük bir kitap­tır..”

Avrupa’da basımevlerinin yaygınlaşmaya başladığı yıl­lar, 2.Mehmet (Fatih) zamanına (1451-1481) yıllarına rastlar. 2.Beyazıt döneminde ise Yahudiler, İstanbul’da ilk matbaayı kurdular. Osmanlı İmparatorluğu 18.yüzyıla ka­dar içine ka­panık yaşadı..

Türkiye’de Padişah 3.Ahmet döneminde, Arap harfle­riyle Türkçe kitaplar basan ilk matbaanın  kurucusu olarak kabul edilen İbrahim Müteferrika, bir Macar dönmesidir.. Temmuz 1727 tarihli ferman ile matbaa iznini alan İbrahim Müteferrika, Tefsir, Hadis, Fıkıh gibi dini kitapları bastı. 31 Ocak 1729’da din dışı ilk kitabı da bastı. İmam Ebu Nasr İsmail Bin Hammed El Cevheri’nin Vankulu Lugatı’nın 1000 adet basıl­ması bir devrimdi..

Padişahların cehaleti, ulema ve hattat tepkisi 269 yıl mat­baayı ülkemize sokmamıştır..

Matbaa konusunda Avrupa ile aramızdaki 269 yıllık fark, geri kalmışlığımızın en önemli sebeplerinden biri, de­ğil mi­dir?..