Bergamalı Parşömen tarih sahnesine çıkıyor

Daha sonra Parşömen (Bergama kağıdı) ortaya çıktı..

Bergama Uygarlığı, bu buluşun merkezidir. Bergama Kralı 2.Eumene zamanında (2.yüzyıl) çok inceltilen kuzu deri­sinden Parşömen kağıt yapıldı. Mısır Firavunu, Ber­gama Kü­tüphanesi’ni kıskandığından Bergama’ya ihraç edilen Papi­rüsü kesince, Bergamalılar yeni bir kağıt türü yaratmak için düşünmeye ve araştırmaya başladılar.

Sardis’li Krates, Bergama Kralı’na keçi derisinden özel bi­çimde hazırlanmış bir örnek getirdi. Krates’in yardımcısı İrodikes, derileri daha ince bir duruma getirerek istenildiği gibi kullanılacak hale getirmişti. Bu iş üzerinde çalışan sa­nat­karlar, çeşitli boyda olan derileri keserek ve istenilen rengi vererek şimdiki kitapların bir proto tipini oluşturdu­lar. Bu kağıtlar üzerine ucu sivri madeni çubuklarla yazı yazılır, sonra bildiğimiz kitap haline getirilirdi. Kağıdın her iki tarafı­nın da kullanılması büyük kolaylık getirdi.

Parşömen sayesinde antik çağın tüm değerli yapıtları ya­zılmış, çoğaltılmıştır. Bilginler eserlerini yaratmış, yazı­cılar kopya etmiş, böylece Bergama Kütüphanesi 200.000 ki­tapla do­lup taşmıştır. Bergama M.Ö.133 yılında Roma yö­netimine geçtiği zaman Romalı bilginler Dünya ve Anadolu kültürünü incelemek için aradıkları eşsiz yapıtları Bergama Kütüpha­nesi’nde buldular. Bu kütüphane, İmparator Antonyus tara­fından Mısır Kraliçesi Kleopatra’ya hediye edilmiştir. M.Ö.47 yıllarında yanan İskenderiye Kütüpha­nesi böylece boşluğunu doldurmuş, Anadolu’nun en eski kütüphanesi yurdundan koparılmıştır.

Parşömenden sonra kumaşa geçildi. M.S.105 yılında Tsai Lun, bitki kabukları, kenevir, pa­çavra, pamuk kalıntı­ları kul­lanarak kağıdı icat etti. Kağıt, Çin’den kalkıp İpek Yolu ile dünyaya yayıldı. İlk kağıt fabri­kası, M.S.794 yı­lında Bağdat’ta Harun Reşit zamanında ku­ruldu. Orta Çağ’ın sonunda kağıt üretimi ve ticareti tamamen Avrupa­lıların eline geçti. Kağıt, Avrupa’da 12.yüzyılda ortaya çıktı, 14.yüzyıla kadar ağaç baskı olan tipografi yöntemi ile kitaplar yaratıldı.