Özel çocuklar ‘Kaynaşıyor mu?’: Kaynaştırma eğitiminde sorunlar

Özel gereksinimli bireylerin eğitim göreceği kaynaştırma sınıfları hem akademik hem de sosyal gelişimlerini destekleyecek şekilde düzenlenmelidir.

Aşağıda verilmiş olan özellikler kâğıt üzerinde elimizde mevcut olsa da uygulamada ne kadar hayata geçiriliyor sorusu önem arz etmektedir.

Bireyin kendini güvende ve rahat hissedebileceği, teknik açıdan bulunması gereken tüm materyallerin elinin altında oluşu ve en önemlisi de bu bireyler ile bire bir ilgilenebilecek personelin mesleki zenginliği özel gereksinimli kişinin kendini öğrenmeye açık vaziyete getirebilmesi ve motive olabilmesi açısından altın değerindedir.

Fiziksel Ortamın Uygunluğu

• Erişilebilirlik: Tekerlekli sandalye, yürüteç gibi yardımcı cihaz kullanan bireyler için engelsiz giriş, rampa, geniş koridorlar olmalı.

• Sınıf Düzeni: Göz teması kurulabilecek şekilde oturma düzeni; bireysel ve grup çalışmaları için alan olmalı.

• Gürültü ve Işık: Gürültü seviyesi düşük, iyi aydınlatılmış ve dikkat dağıtmayacak şekilde sadeleştirilmiş ortam sunulmalı.

Eğitim Materyalleri ve Teknoloji

• Farklılaştırılmış Materyaller: Görsel, işitsel ve dokunsal öğrenmeye uygun materyaller kullanılmalı.

• Destekleyici Teknoloji: Akıllı tahta, tablet, sesli kitap, büyüteç gibi yardımcı teknolojilerden yararlanılmalı.

Öğretim Yöntemleri

• Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP): Her öğrenci için hedefler içeren kişisel plan uygulanmalı.

• Farklılaştırılmış Öğretim: Öğrencilerin öğrenme hızına, tarzına ve seviyesine uygun yöntemler kullanılmalı.

• Aktif Katılım: Tüm öğrencilerin etkin katılımını sağlayacak etkinlikler planlanmalı.

Öğretmen Nitelikleri ve Destek Personeli

• Özel Eğitim Bilgisi: Sınıf öğretmenleri özel eğitim konusunda donanımlı olmalı.

• Destek Personel: Rehber öğretmen, özel eğitim öğretmeni, gerektiğinde fizyoterapist ya da konuşma terapisti sınıfa destek vermeli.

Psikososyal Destek ve Sosyal Katılım

• Akran Desteği: Sınıf içi dayanışmayı teşvik edecek akran destek sistemleri kurulmalı.

• Zorbalığa Karşı Önlemler: Kapsayıcı bir kültür oluşturulmalı, ayrımcılığın önüne geçilmeli.

• Sosyal Etkinlikler: Tiyatro, spor, sanat gibi faaliyetlerle sosyal gelişim desteklenmeli.

Aile Katılımı

• Ailelerle düzenli iletişim kurulmalı, sürece dâhil edilmeli.

• Ailelere eğitim verilmeli, destek hizmetleri sunulmalı.

Bu altı başlık altında incelediğimiz tüm özelliklerin bir arada bulunuşu halinde istenilen verim alınabilir. İçlerinden birinin eksik oluşu aynı bir zincir etkisindeki bir halkanın yokluğu gibi bir etkiye yol açacaktır.

Kaynaştırma sınıfları özel gereksinimli bireylerin evlerinden sonra en çok vakit geçirdikleri alanlardır. Aktif bir sosyal hayata katılım süreci de bu sınıflardan geçmektedir.

Her bireyi kazanmak zorundayız, elimizdeki imkanlar doğrultusunda atılacak doğru adımlar herkes için bir umut ışığı, toplum paletinde yeni bir renk, kulaklarda yeni bir ses olacaktır.