ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN ÖZELLİKLERİ NELER OLMALI?

Özel eğitim öğretmenlerinde bulunması gereken özellikler hem mesleki yeterlilikler hem de kişisel özellikler açısından önemlidir.

İşte özel eğitim öğretmenlerinin sahip olması gereken başlıca özellikler:

Mesleki Yeterlilikler

1. Eğitim ve Pedagoji Bilgisi: Özel gereksinimli bireylerin eğitiminde kullanılan yöntem, teknik ve materyaller konusunda bilgi sahibi olmalıdır.
2. Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) Hazırlama: Her öğrencinin ihtiyaçlarına uygun bireysel planlar oluşturma becerisi gereklidir.
3. Gelişim ve Davranış Analizi: Öğrencilerin gelişimlerini değerlendirebilmeli ve uygun stratejiler geliştirebilmelidir.
4. Etkili İletişim Becerileri: Hem öğrencilerle hem de aileleriyle etkili iletişim kurabilmelidir.
5. Sürekli Öğrenme: Özel eğitim alanındaki yenilikleri ve araştırmaları takip ederek kendini geliştirmelidir.

Kişisel Özellikler

1. Sabır: Öğrencilerin gelişimi zaman alabilir; bu süreçte sabırlı ve anlayışlı olmak çok önemlidir.
2. Empati: Öğrencilerin duygusal ve fiziksel zorluklarını anlamalı ve buna uygun bir yaklaşım sergilemelidir.
3. Esneklik: Her öğrencinin öğrenme tarzı ve ihtiyaçları farklıdır. Bu nedenle öğretmen esnek olmalı ve yöntemlerini duruma göre uyarlayabilmelidir.
4. Problem Çözme Yeteneği: Karşılaşılan zorluklara yaratıcı ve etkili çözümler üretebilmelidir.
5. Motivasyon ve Pozitif Enerji: Öğrencileri cesaretlendirmek ve öğrenmeye teşvik etmek için pozitif bir tutum sergilemelidir.
6. İyi Bir Gözlemci Olma: Öğrencilerin davranışlarını, ilerlemelerini ve ihtiyaçlarını iyi analiz edebilmelidir.
7. Dayanıklılık: Zorlayıcı durumlarla başa çıkabilmek ve strese karşı dayanıklı olmak önemlidir.

Ahlaki ve Mesleki Değerler

1. Gizlilik: Öğrencilerin özel bilgilerini korumalıdır.
2. Sorumluluk: Öğrencilerin eğitim ve gelişim süreçlerinde aktif bir şekilde rol almalıdır.
3. İş Birliği: Aileler, diğer öğretmenler ve uzmanlarla iş birliği içinde çalışmalıdır.
4. Duyarlılık: Öğrencilerin sosyal, kültürel ve bireysel farklılıklarına duyarlı olmalıdır.

Bu özellikler, özel eğitim öğretmenlerinin öğrencilerine etkili bir şekilde destek olmalarını ve onların potansiyellerini en iyi şekilde ortaya çıkarmalarını sağlar.

Teorik Bilgilerin Pratiğe Geçirilmesi

Verilmiş olan teorik bilgiler haricinde değinilmesi gereken en önemli nokta, bu özelliklerin gerçek hayata entegre edilip edilmemesidir.

Eğitim sistemimizde pratikte eksiklikler olduğunun farkında olmamız yeterli değildir. Bununla birlikte, gerekli mesleki eğitimlerin verilmesi ve bu pozisyonda çalışan öğretmenlerin belirli aralıklarda alan yeterliliklerinin denetlenmesi zorunluluk arz etmektedir.

Bahsettiğimiz bu hususlar göz ardı edildiğinde, ne kaynaştırma sınıflarında eğitim gören özel gereksinimli bireyler efektif bir şekilde eğitim alabilecek ne de yaşça daha küçük olan çocukların dış dünyaya açılmalarının önü açılacaktır.

Erken Müdahale ve Sosyal Entegrasyon

Hayatlarının ilk yıllarında sosyalleşmeleri gereken zaman diliminde, kendi çevrelerinde soyutlanma yaşamaları bu bireylerin karşılaşabileceği en büyük tehlikedir. Hem akademik başarı hem de sosyal ilişkiler açısından zayıf olma ihtimali olan bu bireyler, sonraki basamaklarda da büyük sorunlarla karşılaşacaklardır.

‘Ağaç yaş iken eğilir’ atasözümüzden yola çıkarak, bu bireyleri de kurutmamak; aksine dallanıp budaklanmalarını sağlayarak onları yeşertmemiz gerekmektedir.

Bunu, ancak eğitime gönül vermiş, empati yeteneği yüksek ve sabırlı öğretmenlerimiz ile başarabiliriz. İvedi bir şekilde belirli düzenlemelerin yapılması ve bir an önce hayata geçirilmesi elzemdir.

Yazarın diğer yazısı: Özel Gereksinimli Çocukların/Bireylerin Eğitim Sistemimizde Yaşadıkları Zorluklar